Waza zdobiona

Waza jest unikatem w kolekcji naczyń z okresu wpływów rzymskich w Muzeum Narodowym w Szczecinie. Obszar dolnego Nadodrza, na którym znajduje się osada w Cedyni, skąd pochodzi naczynie zajmowały społeczności wzorujące swoją wytwórczość ceramiczną głównie wyrobach z terenów nadłabskich. Najczęściej spotykane formy naczyń nie przypominają jednak wazy z Cedyni, która całkiem inne proporcje. Jej dwustożkowata forma jest charakterystyczna dla garncarstwa kultury przeworskiej, zajmującej wówczas obszar dzisiejszej Wielkopolski. Standardom kultury przeworskiej odpowiadają także cechy techniczne wazy, tj. połączenie czarnej barwy z wyświecaną powierzchnią zewnętrzną oraz ornamentykę w postaci poziomego pasa swastyk. Na szczególną uwagę zasługują poziome listwy plastyczne zakończone ślimacznicami umiejscowione w górnej partii naczynia. Jest to element zdobniczy bardzo rzadko spotykany na terenach nadodrzańskich, typowy natomiast na obszarach nadłabskich. Prezentowane naczynie jest bardzo dobrym przykładem synkretyzmu kulturowego społeczności dolnego Nadodrza w okresie wpływów rzymskich. Obszar ten znajdował się na styku trzech wielkich jednostek kulturowych: wspomnianej kultury przeworskiej zajmującej m.in. Wielkopolskę, kultury wielbarskiej na Pomorzu Zachodnim oraz tzw. kręgu nadłabskiego na zachód od Odry. Intensywne oddziaływania z tych trzech kierunków sprawiły, że na dolnym Nadodrzu powstały mniejsze lokalne grupy kulturowe o mieszanym charakterze. Osada w Cedyni łączona jest z ludnością tzw. grupy lubuskiej/czelińskiej.

Bartłomiej Rogalski