Bogurodzica

 ikona Bogurodzica Skruszenie Złych Serc, Rosja XIX w.
Na ikonie z wizerunkiem Bogurodzicy Skruszenie Złych Serc ukazana w półpostaci Matka Boża trzyma w dłoniach chustę przeszytą siedmioma mieczami. W swojej treści obraz nawiązuje do słów Starca Symeona wypowiedzianych w dniu Ofiarowania Pańskiego w świątyni, przytoczonych w Ewangelii św. Łukasza: „Oto Ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu i na znak, któremu sprzeciwiać się będą – a Twoją duszę miecz przeniknie – aby na jaw wyszły zamysły wielu.” (Łk. 2,34-35). Dlatego ikonę często tytułuje się także jako Świadectwo Symeona. Słowa wypowiedziane przez starca kierują uwagę na przeżycia Bogurodzicy świadomej misji, którą miał wypełnić Boski Syn. Symboliczna liczba siedmiu mieczy ukazuje pełnię bólu i cierpienia, które miała doświadczyć Matka Zbawiciela w życiu ziemskim. W ikonach tego typu na kolanach Marii czasem pojawia się martwe Dzieciątko. Nie ma jakichkolwiek historycznych źródeł wyjaśniających pochodzenie tego przedstawienia, wywodzącego się prawdopodobnie z terenów południowo-zachodniej Rosji i spopularyzowanego w ikonach domowego użytku. Modlitwa przez ikoną miała chronić przed wrogością zarówno doświadczaną od innych, jak i własną wobec innych ludzi. Tego typu ikony Bogurodzicy mogą wystąpić w różnych wariantach w zależności od sposobu umieszczenie mieczy. W północnych regionach Rosji częściej używano wizerunku z trzema i czterema mieczami lub strzałami po obu stronach chusty, nazywając ikonę Siedmioskrzelną, wierzono, że modlitwa przed nią chroni przed cholerą, która nawiedziła Rosję w 1830 r. Święto ikony obchodzone jest 15 (2 wg kalendarza juliańskiego) lutego oraz w Niedzielę Wszystkich Świętych (pierwsza niedziela po Pięćdziesiętnicy).
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967