Coupé

Coupѐ to dwuosobowa miejska, wyjazdowa kareta do czterokonnego zaprzęgu. Zakupiona została w renomowanej firmie powoźniczej cesarsko-królewskiej Marius Hoffwagenfabrik w Wiedniu w 1885 r. Nazwa własna coupѐ, w języku francuskim oznacza „cięcie”- bowiem dwuosobowa coupѐ z jednym siedzeniem przodem do kierunku jazdy - przypominała „przeciętą” czteroosobową berlinę, mającą dwa dwuosobowe, vis-à-vis siedzenia. Coupѐ były najpopularniejszym typem karety - używanymi przez głowy koronowane, magnaterię, ziemian i burżuazję wykorzystywane były podczas uroczystości ceremonialnych i rodzinnych, ale także do codziennych wyjazdów miejskich, do podróży, były także pojazdami do wynajęcia. Opisywana łańcucka coupѐ, jedna z kilku jakie stoją w wozowni Potockich, związana jest ze ślubem Romana starszego syna II ordynata i Marii z Sanguszków, który w czerwcu 1885 roku w Berlinie pojął za żonę Elżbietę z ks.Radziwiłłów. Coupѐ została zamówiona na tą uroczystość specjalnie przez narzeczonego. Posiada bowiem heraldyczną dekorację - na płycinach drzwiowych i tylnej ścianie ma podwójne herby: Pilawę Potockich pod hrabiowską koroną z klejnotem i Trąby Radziwiłłów pod książęca mitrą - a herbami obydwojga małżonków znaczone były pojazdy używane do ceremonii ślubnych. Ma także wykwintne, w kolorze herbowym Potockich wnętrze tapicerowane ciemnoszafirową satyną i ozdobione jedwabną bortą w kwiatowy deseń. Koła mają na obwodach białe bandaże, jakie stosowano tylko przy eleganckich pojazdach miejskich, zmniejszały bowiem znacznie turkot kół na brukowanych lub wyłożonych kamienną kostką, ulicach. Kareta ta, co było powszechne wówczas przy miejskich pojazdach, jest lakierowana w kolorze czarnym - nadwozie jednolicie, podwozie ze złotym paskowaniem i szparowaniem. Kozioł ma skrzynkowy, tapicerowany granatowym suknem. Latarnie mocowane są z przodu pudła po bokach przedniej szyby; podobnie jak szyby w drzwiach jest ona opuszczana na pasach. To także podnosiło luksus – w letnie dni opuszczenie wszystkich szyb dawało możliwość dostępu do wnętrza świeżego powietrza.

Aldona Cholewianka-Kruszyńska