Bodarz

Rybołówstwo zalicza się do najstarszych sposobów zdobywania pożywienia przez człowieka. Początkowo ludzie łapali ryby rękoma lub za pomocą przypadkowych przyborów. Stopniowo jednak, wraz z nabywaniem doświadczeń i wiedzy na temat gatunków i zwyczajów ryb, zaczęli wytwarzać sprzęt i narzędzia przeznaczone specjalnie do połowów. Do najstarszych i zarazem najbardziej rozpowszechnionych, należą narzędzia kolne, których odmianą jest bodarz, nazywany też bodorem lub lirką. Jest to rodzaj osadzonej na długim drzewcu ości jednozębnej, wyposażonej w dwa elastyczne ramiona służące do zagarniania ryby na ząb właściwy. Na Pomorzu bodarzy używano powszechnie, zwłaszcza wiosną w czasie tarła, ale też w zimie, pod lodem. Opis zimowego połowu lirką znajdujemy w poemacie Stefana Żeromskiego „Międzymorze”

…czatował na wielkie węgorze, albo nieruchome szczupaki, leżąc długo piersiami/ na tafli lodowej, ażeby nieomylnem uderzeniem zaostrzonej osęki, bodorem celnym,/ je przebić. Połów z użyciem bodarza nie był łatwy, wymagał od rybaka dużej wprawy i cierpliwości. Trud jednak się opłacał – łowione za jego pomocą węgorze były prawdziwym rarytasem, z którego słynęła pomorska kuchnia. Bodarze, podobnie jak inne narzędzia kolne, są szkodliwe dla rybostanu. Prezentowany egzemplarz jest jednym z trzydziestu narzędzi tego typu, znajdujących się w kolekcji rybackiej Działu Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego w Szczecinie. Wykonany został na przełomie XIX/XX wieku. Pochodzi ze wsi Skolwin, od 8 lipca 1946 roku będącej administracyjną częścią Szczecina. Muzeum otrzymało go w darze w 1949 roku.

Agnieszka Słowińska