Matryca do drukowania tkanin

Drukarstwo tekstylne jest starą i znaną w wielu miejscach na świecie techniką ozdabiania tkanin. Pierwsze narzędzia do druku na tkaninie były bardzo proste. Ludzie wykonywali stemple o nieskompilowanych wzorach, z łatwo dostępnych surowców, takich jak kawałek drewna czy ziemniak. Z czasem zaczęto tworzyć formy, z użyciem których można było otrzymywać coraz bardziej precyzyjne i kunsztowne wzory. Matryce do drukowania tkanin często wykonywano z dwóch desek: w twardym i wytrzymałym gatunku drewna ryto ornament, a w miękkim i lżejszym żłobiono zagłębienia, które pełniły funkcję uchwytu, obie części łączono. Dzięki takiemu rozwiązaniu całość była stosunkowo lekka. Klocki drukarskie mogły mieć różne kształty, uzależnione od tego, w jakim celu miały być stosowane. Najczęstsze były formy o kształcie zbliżonym do kwadratu – służyły do drukowania dużych połaci tkaniny. Naroża ozdabiano za pomocą klocków w kształcie ćwierci koła. Wąskimi, prostokątnymi formami drukowano krawędzie materiału. Przykładem takiej formy jest znajdująca się w zbiorach etnograficznych Muzeum Narodowego w Szczecinie matryca z roślinno-geometrycznym ornamentem, wykonanym w całości w drewnie techniką snycerską. Na wzór składają się dwie utworzone z niewielkich gałązek rozety, ułożone przemiennie z dwoma grupami pięciopłatkowych kwiatków. Wzór uzupełnia biegnący wzdłuż jednego z dłuższych boków szereg trójkącików. Takie połączenie motywów roślinnych z geometrycznymi, występowało na klockach drukarskich powszechnie. Matryca pochodzi ze zbiorów Pommersches Landesmuseum Stettin.

Agnieszka Słowińska