Bernard Potocki

Portret Stefana Potockiego
Kolejny portret z dawnej kolekcji Potockich w typie malarstwa sarmackiego, przedstawia mężczyznę w stroju „polskim” - żupanie i delii bogato zdobionej szamerowaniem i podbitej sobolim futrem, w dłoni mężczyzny buława, oznaka władzy hetmańskiej. W lewym górnym rogu obrazu herb Pilawa w kartuszu, litery i napis STEPHANUS, a po prawej BERNARDUS POTOCKI. Obraz z XVII w, częściowo przemalowany w XIX w, podczas nieudolnej konserwacji. Wtedy to zapewne dodano napis określający portretowanego jako Bernarda Potockiego  h. Drzewica, który był dworzaninem królewskim (zm. w 1517 r), niesłusznie przez Niesieckiego w Herbarzu szlachty polskiej zaliczony do Pilawitów (srebrna Pilawa), jako bohater spod Wiśniowca, gdzie walczył przeciw Tatarom w 1512 r. Błąd ten utrwalili późniejsi heraldycy i tak Bernard znalazł się wśród Potockich pieczętujących się herbem Pilawa, co dodatkowo wprowadziło w błąd to fakt, że pochodził z Popław. Leżących blisko Potoka, siedziby Pilawitów. Stefan Potocki (ur w 1624 r –  zm. w 1648 r h Pilawa był starostą, polskim dowódcą wojskowym, synem hetmana wielkiego koronnego Mikołaja Potockiego i Zofii z Firlejów). Odznaczył się w bitwie pod Żółtymi Wodami (powstanie Chmielnickiego), podczas której został ciężko ranny i wzięty do niewoli, gdzie zmarł. Tak więc, jak widzimy niektóre obrazy kryją w sobie zagadki, których rozwiązanie bywa niekiedy bardzo trudne.

Bożena Rybkowska