Zdobycie Oczakowa; Wzięcie twierdzy Oczakowa w 1788 roku

January Suchodolski pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej osiadłej w majątku Rohoźnica na Litwie (dziś Białoruś). Od 1810 roku pobierał nauki w Korpusie Kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego, gdzie rozpoczął kurs rysunku. Od 1823 roku, zostając adiutantem generała Wincentego Krasińskiego, zyskał dostęp do jego kolekcji artystycznych oraz militariów. Debiutował na Wystawie Publicznej Dzieł Sztuk Pięknych w 1825 roku (Uniwersytet Warszawski), prezentując orientalistyczne płótna Śmierć Władysława pod Warną oraz Wzięcie sztandaru Mahometa pod Wiedniem. W 1830 roku uczestniczył w powstaniu listopadowym, a po jego upadku zdecydował się poświęcić całkowicie malarstwu. W 1832 roku Suchodolski wyjechał do Rzymu, gdzie polecony przez Napoleona II Bonaparte podjął studia w Akademii Francuskiej prowadzonej przez podziwianego od lat batalisty i orientalisty Horace’a Verneta. Do najważniejszych zamówień płynących z kraju należało zlecenie od Edwarda Raczyńskiego, kompletującego wyposażenie Kaplicy Królów Polskich przy katedrze poznańskiej (Mieczysław I kruszy bałwany, 1837). Powrót do Warszawy w 1837 roku rozpoczął dwie dekady największej prosperity artysty. Na zamówienie Mikołaja I Suchodolski namalował widok oblężonej twierdzy oczakowskiej, który ozdobił wnętrze nadnewskiego Pałacu Zimowego. Scena ukazuje zdobycie tureckiego miasta przez Rosjan, skutkujące przyłączeniem ziem między Dniestrem, Bohem i Kodymą do imperium Romanowów. Szczecińska wersja obrazu różni się od petersburskiej pracy mniejszym formatem i bardziej uproszczonym sztafażem. W centrum obu kompozycji widnieje postrzelony ciemnoskóry wojownik, który, zsuwając się z grzbietu wspiętego siwego rumaka, akcentuje moment pokonania islamu przez świat zachodni. O wielkiej roli, jaką przypisywała sobie w tym procesie Rosja, świadczy gloryfikacja zwycięstwa pod Oczakowem w słynnej odzie Gawriły Dierżawina (1788) oraz Te Deum Giuseppe Sartiego (1789).

Szymon Piotr Kubiak