Wrony

Franciszek Rerutkiewicz (1886–1920) konsekwentnie rozwijał tematy malarskie umożliwiające ukazanie biegłości warsztatu – malował martwe natury i zróżnicowane pejzaże pozwalające poszukiwać kolorystycznych harmonii. Jego krótka kariera artystyczna przypadła na początki XX wieku, łącząc się z edukacją w pracowni Józefa Pankiewicza. To za jego pośrednictwem Rerutkiewicz uprościł modelunek i poszukiwał zestrojeń barwnych, często w chłodnej kolorystyce. Po ukończeniu Akademii Sztuk Pięknych wyjechał do Paryża, gdzie pozostał do roku 1918. Wzorem nauczyciela podążał szlakiem patronów sztuki nowoczesnej – impresjonistów, zwłaszcza inspirował się twórczością Paula Cézanne’a, która wiodła go do poszukiwania skrótów plastycznych i barwnej ekspresji.

Fragment ogrodu powstał po powrocie do Polski. Wtedy artysta osiadł w Zakopanem i malował niewielkich rozmiarów, wąsko kadrowane widoki górskie, rozwijając samodzielny styl, korzystając z lekcji kubizmu i europejskiego ekspresjonizmu. Jego odczucie natury, kształtowane uproszonym modelunkiem i gwałtownymi pociągnięciami plamy barwnej, charakteryzowało się dynamizmem, ciemną, zgaszoną kolorystyką, wywołując wrażenie majestatu i grozy obserwowanych zjawisk. W porównaniu z pejzażami górskimi widok ogrodu zyskuje wyciszoną, znacznie bardziej kameralną formę. Dynamizm pociągnięć farby został zamieniony na ciasną aranżację parkowego krajobrazu ukazanego jesienią. Pożółkłe liście drzew i przekwitająca roślinność tworzą dekoracyjny układ starannie ujętych form ciemnymi liniami konarów i gałęzi. Biegnąca ukośnie droga przywodzi na myśl ciasny fotograficzny kadr eksponujący stado wron na pierwszym planie. Późny obraz artysty jest dowodem odmiennych poszukiwań i swobodnego wyboru konwencji artystycznych. Samodzielny styl malarza górskich widoków został zastąpiony ornamentalnie potraktowanym pejzażem, przypominającym linearny styl modernizmu przełomu XIX i XX wieku, który wyznaczał początki edukacji artysty w krakowskiej pracowni Pankiewicza.