Fotel (krzesło z podłokietnikami)

Fotel, czy też krzesło z podłokietnikami nawiązujący do renesansowych krzeseł o ramowej konstrukcji z pionowo wznoszącym się oparciem, poprzeczkami łączącymi nogi i często z wyplatanym siedziskiem.

Tak wyglądający mebel został przyswojony przez ludowe meblarstwo już w XVII wieku i spotykamy go na terenie całej Europy tak we Francji i Holandii, jak i na Węgrzech czy w Polsce. Nabrał też z czasem swoistych cech lokalnych pod względem kształtów i dekoracji.

Fotel będący w zborach Muzeum Narodowego w Szczecinie jest cennym obiektem z tej grupy zabytków. Został wykonany niezwykle starannie z wykorzystaniem różnych technik zdobienia drewna, jak snycerka, czyli dekoracyjne rzeźbienie w drewnie oraz intarsja, polegająca na układaniu wzorów lub obrazów na jednolitym tle za pomocą innych gatunków drewna. Choć rzemieślnik będący wykonawcą nie jest znany, to z całą pewnością była to kosztowna praca na zamówienie. Krzesło powstało w 1801 r. dla Petera Buhra, który choć mógł, to prawdopodobnie nie był osobą zamawiającą. Wyjaśnienie pośrednio niesie intarsjowana dekoracja o symbolicznym przesłaniu. Pawie i tulipany to zaklęcie szczęścia, sukcesu i bogactwa. Słonecznik symbolizuje słońce, a więc źródło życia i płodności. Podobne znaczenie mają gałązki układające się w drzewo życia.

Metafory zawarte w przedstawieniach i motywach dekoracyjnych zdobiących fotel wraz z inskrypcją sugerują, że Peter Buhr otrzymał fotel w prezencie w związku z ważną okazją, prawdopodobnie w dniu swego ślubu w 1801 r., a dar był wielce znaczący zarówno dla darczyńcy jak i obdarowanego.

Iwona Karwowska