Portret kobiecy

Cyprian Kamil Norwid był artystą wszechstronnym – wybitnym twórcą poezji, prozaikiem, dramatopisarzem, rysownikiem i sztycharzem. Za początek jego działalności artystycznej można przyjąć rok 1837, kiedy rozpoczął studia w warszawskiej szkole malarskiej. W 1842 roku Norwid wyruszył w podróż po Europie, odwiedził Kraków, Drezno, Marienbad, Pragę, Norymbergę, Monachium, a także Włochy. Ważnym wydarzeniem w jego karierze artystycznej był wyjazd do Wenecji i Florencji w 1843 roku, gdzie rozpoczął studia artystyczne z zakresu rzeźby i rytownictwa oraz zdobywał nowe umiejętności pod kierunkiem Vincenza Della Bruny. Artysta ustalił cennik, który odnosił się na rodzaju kompozycji – jednofigurowa kosztowała 50 franków, bardziej rozbudowana była dwa razy droższa. Zajmował się tworzeniem ilustracji do czasopism i kompozycji religijnych.

Dzieła Norwida znajdują się w kolekcjach Biblioteki Narodowej, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie i Biblioteki Jagiellońskiej. Będący własnością Muzeum Narodowego w Lublinie portret kobiecy to rysunek mały, wykonany ze starannością i dbałością o szczegół. Młoda kobieta jest ukazana w sukni o szerokich, zwiewnych rękawach. We włosy, gładko zaczesane do tyłu, ma wplecioną wstążkę. Dostrzegalna subtelność oraz wdzięk w ukazaniu urody są cechami charakterystycznymi dla typu idealizująco-lirycznego, jaki można wyodrębnić w wizerunkach kobiet wykonanych przez Norwida. Zarówno przedstawienia młodych, jak i dojrzałych kobiet kształtują subtelną wizję kobiecości. Artysta uwypuklał cechy urody, zauważalne są tutaj wyidealizowane rysy, ciało jest okryte miękko układającymi się luźnymi fałdami szat, wzorowanymi na antycznych, zakrywającymi szczupłą sylwetkę młodej postaci. Delikatność, uwypuklona przez charakterystyczną dla autora obłą kreskę, dodaje postaci liryzmu.

Autorstwo rysunku jest przypisywane Norwidowi, za czym przemawia dokument w postaci listu M. Rutkowskiego oraz analiza stylistyczna wykonana przez Edytę Chlebowską. Z dokumentu dowiadujemy się o atrybucji, co do której Rutkowski nie miał wątpliwości. Rysunek znalazł się w Muzeum Narodowym w Lublinie dzięki dyrektorowi Wiktorowi Ziółkowskiemu, kierującemu instytucją w latach 1944–1948 – artyście, grafikowi, publicyście i krytykowi sztuki.

Klara Sadkowska