Bogurodzica Hodigitria [Bogurodzica Hodigitria Smoleńska]

Wizerunek Bogurodzicy Hodigitrii Smoleńskiej należy do popularnych i czczonych obrazów spotykanych zarówno w świątyniach, jak i w prywatnym kulcie. Lica tego typu ikony często były ozdabiane bogatymi okładami metalowymi, zazwyczaj srebrnymi, wykonanymi przez znanych złotników i potwierdzonymi imiennie przez miejskich lub państwowych probierców określających skład i wartość użytego kruszcu. Znaki złotnicze są dla badaczy ważną wskazówką ułatwiającą datowanie i określające pochodzenie wyrobu. Na okładzie prezentowanej ikony pojawia się odwrócona tarcza z herbem Moskwy (zbrojno św. Jerzy na koniu) z cyfrą „1835” oznaczającą rok wykonania usługi probierczej. Kolejna prostokątna sygnatura należy do mistrza probierczego, który zbadał i poświadczył skład użytego kruszcu „Н∙Д 1835”. Był to Dubrowin Nikołaj Łukicz [Дубровин Николай Лукич], który pracował w Moskwie w latach 1822 – 1855. Osobno przybita cyfra „84” określa próbę srebra, z którego wyrób był wykonany. Często na okładach ikon pojawia się także sygnatura wykonawcy, w przypadku prezentowanej ikony „Е.А”. Był to Antipiew Igor Antipow [Антипьев Егор Антипов] – złotnik moskiewski działający w latach 1796-1842. W Rosji w XIX w. oprócz okładów metalowych wykonywano czasem dodatkowe ozdoby na ikonach. Były to różnego typu aplikacje. Na prezentowanym obrazie jest to haft wykonany na płótnie perłami i turkusami oraz kryształem (?), istne cacko biżuteryjno-hafciarskie. Ozdoby tego typu kładziono na lico ikony pod metalowy okład.

Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967