Szyk motorowy

    Z okresu 1938 – 1939 pochodzi zdjęcie o numerze DRM-1901/4. Zdjęcie DRM-1901/4 przedstawia 10 PSK podczas przeglądu pułku w szyku motorowym. Na pierwszym planie widoczny jest poczet Standarowi w PF 508 III Łazik. PF 508 111/W Łazik, powstał w roku 1935 jako samochód osobowo-terenowy będący rozwinięciem cywilnego samochodu PF 508 III Junak. W wersji dla wojska konstruktorzy ograniczyli karoserie zwłaszcza burty boczne, dzięki czemu wsiadanie i wysiadanie nawet z bronią długą było szybkie. Samochód nie posiadał też stałego dachu zastąpionego brezentem na niepogodę, uszczuplona karoseria i brak dachu umożliwiało prowadzenie ognia we wszystkich kierunkach bez potrzeby opuszczania pojazdu, dla ułatwienia prowadzenia ognia do przody zaprojektowano tak szybę przednią by mogła być składana. W środku pojazdu zamontowano uchwyty na broń i sakwy na granaty zaś w niektórych modelach montowano pionowy wysięgnik służący do montażu ręcznego karabiny maszynowego wz.28 Browning. Równolegle do pocztu i zanim widoczne są motocykle Sokół solo i z motokoszem. Motocykl Sokół 1000 M 111, został opracowany przez inż. Tadeusza Rudowskiego w 1936 roku i był przewidziany dla wojska. Motocykle te występowały w dwóch wersjach tj., solo i z motokoszem. Wersja solo była przeznaczona dla gońców, oficerów i była wykorzystywana jako pojazdy łącznikowe, wersja z motokoszem była stosowana w jednostkach rozpoznawczych jako pojazdy wsparcia po zamontowaniu w koszu rkm wz. 28 Browning. Jednocześnie została opracowana specjalna platforma (zamiast kosza) umożliwiająca montaż ciężkiego karabinu maszynowego umożliwiającego m.in. prowadzenia ognia w ramach obrony przeciwlotniczej. Założenia konstrukcyjne i cena ( ok. 4200 zł polskich) powodowały że większość wyprodukowanych egzemplarzy trafiło do jednostek wojskowych gdzie stały się podstawowym sprzętem motocyklowym. RKM wz.28 powstał w pierwszej połowie lat 20 XX wieku zaś jego powstanie było wymuszone przez używanie kilku rodzajów przestarzałych modeli z jednej strony zaś z drugiej strony przejściem wojska na amunicję 7.92 Mauser. Początki niepodległości, walki o granice charakteryzowały się różnorodnością modeli broni, amunicji do niej ale też różnorodnością broni białej i umundurowania. Łatwo można sobie wyobrazić, że w jednym oddziale mogły znaleźć się różnego typu rkm-y o różnej amunicji która pasowała tylko do jednego modelu, co spowodowane to było przejęciem broni i amunicji w spadku po armiach zaborczych czy przywiezionych przez Błękitną Armie broń konstrukcji francuskiej i jej sojuszników. Logistyka w takim zróżnicowaniu musiała przysparzać nie małego „bólu głowy” służbą kwatermistrzowskim starającym się zachować najwyższy stan bojowy różnym oddziałom i formacją. Motorem powstania nowych modeli broni indywidualnych i zespołowych była decyzja ujednolicenia kalibru stosowanej amunicji na nabój 7.92 Maser. Po licznych konkursach wybrano konstrukcję Browninga (dostarczenie 10 000 sztuk broni plus licencja na dokumentację umożliwiającą późniejszą produkcję) produkowanej w wytwórni FN. Od roku 1930 produkowano rkm w Fabryce Karabinów w Warszawie gdzie do 1939 roku powstało 13 – 14 000 karabinów, których cena z przybornikiem i kompletem części zamiennych wynosiła 2060 zł. W głębi widoczne są rożnego rodzaju odmiany samochodu ciężarowego Polski Fiat 621 o nośności 2,5 tony produkowane Fiata. Strzelcy 10 PSK są umundurowani na wzór oddziałów pancernych tj. dwurzędowe czarne kurtki skórzane wz.36, oficerowie nosili czarne płaszcze wyłożone czarnym suknem dodatkowo spodnie – bryczesy i długie buty zaś strzelcy i podoficerowie nosili spodnie za spinaczami i sznurowane trzewiki. Obrazu umundurowania dopełniały niemieckie hełmy wz.1916 albo czarne berety wz.37. Dla podkreślenia „konnego rodowodu” w jednostkach 10 BK noszono ostrogi.

Przemysław Kucia