Pamiątki Mariana Rzędowskiego Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Marian Rzędowski (1906, Kalisz - 1983, Warszawa) był cenionym konstruktorem: wykształcony przed wojną na Politechnice Warszawskiej, z praktyką w Cherbourgu, po wojnie był jednym z pierwszych pracowników Biura Odbudowy Stolicy, potem Społecznego Przedsiębiorstwa Budowlanego (projektował m.in. żelbetową konstrukcję Domu Partii, pełnił funkcję pełnomocnika budowy gmachu, 1948–1952). W trakcie wojny przebywał początkowo w getcie warszawskim (gdzie również pracował zawodowo jako konstruktor, co poświadczają zdjęcia z kolekcji muzealnej); wydostawszy się z getta, działał w ,,Żegocie" (w komórce Felicja).
W 1968 roku zwolniono go z pracy – co było typowym doświadczeniem polskich Żydów tego okresu, zwłaszcza zajmujących eksponowane funkcje. Rzędowskiego w  kwietniu 1968, pod pretekstem oskarżeń o udział w przedwojennym ruchu syjonistycznym czy o rzekomą niegospodarność, został usunięty z partii i z zajmowanego wówczas stanowiska dyrektora Zjednoczenia Biur Projektowych Budownictwa Przemysłowego (centrali w Ministerstwie Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych).
Nie wyjechał jednak z Polski (w latach 1968–1972 taką decyzję podjęło ponad trzynaście tysięcy Żydów polskich). Przez kilka pozostałych do emerytury lat pracował jako inżynier w warszawskich biurach projektów. Na przełomie lat 60./70. zaczął też jednak malować, zresztą z pewnymi sukcesami, bo miał kilka wystaw, w tym w galerii w Londynie; sporadycznie rzeźbić.

Przemysław Kaniecki