Klucz do zamka

Klucz do zamka

Klucz jest drugim przedmiotem w zestawie z zamkiem, który figuruje pod numerem inwentarza Wil.648 (zob. nota obiektu). Zamek posiada formę architektoniczną, na wzór fasady opiętej kolumnami, z portykiem o trójkątnym tympanonie. W niszach umieszczone zostały nagie męskie figury reprezentujące postaci mitologiczne: Jowisz trzymającego pioruny, u stóp którego znajduje się orzeł, oraz dwóch cyklopów uchwyconych w momencie unoszenia do góry kilofów. Uchwyt klucza otrzymał formę starożytnej kapliczki tzw. aedicula, obustronnie ujętej kolumnami doryckimi, zwieńczonej okrągłą latarnią z arkadami. Pomiędzy kolumnami, z obu stron, znalazły się płaskorzeźby ze scenami: Helios jadący na rydwanie zaprzężonym w konie, oraz Wulkan (gr. Hefajstos) z Amorem, kujący strzały na kowadle. Aedicula wsparta jest na dwóch, pełnoplastycznych figurach atlantów oraz środkowym filarze o czterech kanelowanych pilastrach. Poniżej znajduje się walec do którego dołączone jest skrzydełko poruszające mechanizm zamka, posiadające liczne podłużne nacięcia, oraz ażurowe wyżłobienia.

Klucz oraz zamek wykonane zostały techniką odlewniczą i grawerską.

Zamek i klucz znajdują się w kolekcji wilanowskiej dzięki zakupom Stanisława Kostki i Aleksandry Potockich, twórców oddanego publiczności w 1805 roku Muzeum w tutejszym pałacu. W chwili zakupu (Paryż, 1808) zestaw zamku z kluczem uznawany był za dzieł włoskiego mistrza złotniczego, Benvenuta Celliniego (1500-1571), reprezentującego późny styl pomiędzy renesansem a barokiem, manieryzm. Jest autorem najsłynniejszego dzieła sztuki jubilerskiej – złotej solniczki, która była wykonania dla króla Francji, Franciszka I. Komplet wilanowski, zamek z kluczem, nie jest jednak dziełem jego rąk, a prawdopodobnie Jeana Goujon (ok.1510-ok. 1565), który wykonywał podobne ekskluzywne przedmioty na dwór królewski we Francji.

Rzemiosło, zamek, aedicula, latarnia, Wulkan, Amor, Franciszek I, Benvenuto Cellini, Paryż, Stanisław Kostka Potocki, Aleksandra Potocka,