Wnętrze pracowni

Józef Czajkowski, wraz z bratem Stanisławem, był zaliczany do kręgu uczniów Jana Stanisławskiego, choć formalnie u niego nie studiował – uczestniczył tylko w organizowanych przez niego plenerach. Obraz Wnętrze pracowni zakupiony do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecnie w 1970 roku stanowi ciekawe połączenie motywu pustej pracowni z krajobrazem, który rozprzestrzenia się za dużym oknem na wprost. Otwarta kompozycja (namalowana alla prima) stworzona została na zasadzie kontrastu bliskiemu szkole monachijskiej, w której też artysta studiował. Przedstawione na białym tle nieba drzewo namalowane jest w stylistyce bliskiej mistrzowi krajobrazu, czyli Stanisławskiemu. W tym fragmencie pejzażu można dostrzec także biel, światło zza okna padające na poszczególne elementy wyposażenia wnętrza jest typowe dla secesji. Część przedstawiająca pracownię została namalowana w ciemnej tonacji. Na pierwszym planie widoczna jest sztaluga z wysoko wysunięto częścią pionową, mocno zaakcentowaną. Warto zwrócić uwagę na stół stojący w głębi pod oknem. Znajduje się na nim ciemny, oparty o ścianę obraz o tematyce architektury. Nie jest to bez znaczenia, bowiem Czajkowski zajmował się w tym czasie także grafiką użytkową i projektowaniem witraży. Dwa lata po namalowaniu obrazu zaczął zaś działać głównie jako architekt i projektant w zakresie sztuki stosowanej. W tej dziedzinie był wielokrotnie nagradzany.

Beata Małgorzata Wolska