Naszyjnik

Naszyjnik znaleziony w 1900 roku w miejscowości Czarnówko jest elementem skarbu przedmiotów brązowych, na który natrafiono w torfie podczas kopania rowów. Depozyt zawierał ponadto naszyjnik kołnierzowaty, dwa sierpy, wisiorek oraz dwa spiralne nagolenniki. Prezentowany naszyjnik wykonano z grubego okrągłego pręta, którego zakończenia są odgięte na zewnątrz. Jest zdobiony poprzecznymi kreskami, trójkątami oraz łukami. Datowany jest na środkową epokę brązu (ok. 1300–1200 p.n.e.).

W kręgu nordyjskim (obszar południowej Skandynawii, Danii oraz północnych Niemiec) do zestawu części stroju i ozdób zaliczano naszyjniki, nagolenniki, bransolety, zapinki, ozdobne guzy, tzw. tutullusy oraz ozdoby pasa. Dzięki znaleziskom w grobach szkieletowych ze starszego okresu brązu w Skandynawii wiadomo, w jaki sposób poszczególne ozdoby były noszone. W młodszym okresie brązu dominowało ciałopalenie, a większe ozdoby znane są ze skarbów odkrywanych na polach i bagnach. Bardzo przydatne okazały się tzw. analizy use-wear, które na podstawie śladów użytkowania, wytarcia ornamentu, pozostałości napraw itp. pomagają w odtworzeniu sposobu używania poszczególnych przedmiotów. Dzięki tego typu badaniom wysunięto przypuszczenie, że niektóre ozdoby z brązu mogły być noszone pod ubraniem, na co wskazują specyficzne ślady na ich powierzchni.

Monika Witek