![MNS/Szt/1165 Portret Anny Marii Rubach - ujęcie z przodu; Młoda kobieta o szczupłej jasnej twarzy, ukazana w ujęciu do kolan, stoi z prawą ręką wspartą na stoliku przykrytym czerwoną tkaniną. W lewej ręce, zgiętej w łokciu, trzyma haftowane, obszyte koronką rękawiczki. Ubrana jest w suknię z czarnej tkaniny w fakturowe wzory składającą się ze spódnicy o charakterystycznym kształcie odwróconej litery U oraz obcisłego, zabudowanego pod szyję stanika. Rozcięte, sięgające łokci rękawy sukni wierzchniej odsłaniają ozdobne rękawy sukni spodniej, uszyte z kontrastującej z czernią srebrzystej tkaniny, ukośnie nacinanej i gęsto naszywanej złotą pasmanterią. Przód stanika zdobiony jest szerokim złotym galonem. Mankiety sukni obszyte zostały szeroką, misternie wykonaną koronką igłową typu reticella. Podobna koronka zdobi podwójną, miękko układająca się krezę oraz czepiec. Kreza częściowo przysłania zawinięty kilkakrotnie wokół szyi sznur dużych pereł. Głównym elementem biżuteryjnym stroju jest poczwórny złoty łańcuch z dużych, naprzemiennie profilowanych i skręcanych ogniw, spięty pośrodku. Zawieszono na nim okrągły, złoty medal w zdobionej perłami ażurowej oprawie, z popiersiem kobiety w kapeluszu i z krezą wokół szyi. Od medalionu łańcuch spływa w dół, poniżej talii, na nim podwieszona jest okazała złota moneta – siedemnastowieczny portugał, z równoramiennym krzyżem na rewersie i widocznym fragmentem inskrypcji: „[…] MINVS PORTIGISE […] ANNO 16 [...]”. Nadgarstki Anny Marii zdobi para złotych bransolet zbudowanych z prostokątnych plakietek wypełnionych renesansowym ornamentem, połączonych parami łańcuszków o splocie pancerzowym. Pierścienie są widoczne na kciuku i małym palcu prawej dłoni oraz wskazującym, serdecznym i małym lewej. W górnej partii pola obrazowego wyobrażono schematycznie oliwkową kotarę tworzącą wewnętrzną ramę obrazu. Na ciemnym tle po lewej stronie umieszczono herb z parą czarnych jodeł (?) na srebrnym tle. Przy klejnocie umieszczono inicjały: „A.M.” po lewej stronie, „S.” po prawej, a pod herbem datę „1631” oraz wiek portretowanej (34 lata).](/brepo/panel_repo/2024/02/14/5omexf/contain-360-1000-max-mns-szt-1165-diga6930-m.jpg)
Portret Anny Marii Rubach
1631
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Złotnictwo
Wykonane ze szlachetnych kruszców kubki, kufle i puchary stanowiły niegdyś oznakę statusu majątkowego i społecznego właścicieli. Srebrne naczynia służyły jako podarunki przy szczególnych okazjach, używano ich podczas uroczystych biesiad, były też eksponowane w kredensach – specjalnych meblach przeznaczonych do przechowywania i wystawiania reprezentacyjnego wyposażenia stołowego.
W drugiej połowie XVII i pierwszej połowie XVIII wieku popularnym sposobem dekoracji sreber stołowych, zwłaszcza kufli i kubków było zdobienie ich monetami oraz medalami osadzanymi w korpusach naczyń. Wiele tego typu przedmiotów jest znanych z terenów Brandenburgii, Prus Królewskich, a także Pomorza.
Prezentowany kubek, wykonany przez stargardzkiego mistrza jest wysadzany 36 trójgroszami pruskimi polskiego króla Zygmunta I Starego. Polskie i pruskie trojaki były chętnie wykorzystywane do dekoracji naczyń ze względu na dobrą jakość kruszcu. Monety rozmieszczone zostały w czterech rzędach, po dziewięć sztuk, w taki sposób, aby były widoczne ich portretowe awersy. Dodatkowe trzy umieszczono na dnie naczynia. Powierzchnię kubka między monetami pokryto symetrycznie zakomponowanym rytowanym ornamentem ze stylizowanej wici roślinnej. Gładko opracowane płaszczyzny liści i gałązek tworzą wraz z monetami wyrazisty, połyskujący wzór na matowym, punktowanym tle. Całość ujęta została pasami gładkiej powierzchni – szerszym przy wylewie, a węższym przy podstawie.
Wybity na spodzie kubka znak mistrza „IB” w prostokącie w połączeniu z datowaniem naczynia na przełom XVII i XVIII wieku wskazują na to, że autorem dzieła mógł być stargardzki złotnik Jochim Bremer IV (Joachim Brenner), znany z lat 1696–1700.
Monika Frankowska-Makała
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 14.2 cm
Rodzaj obiektu
kubek
Technika
bicie, kucie, repusowanie, wycinanie, złocenie częściowe
Tworzywo / materiał
srebro
Pochodzenie / sposób pozyskania
zakup
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1631
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1601 — 1618
Muzeum Narodowe w Szczecinie
około 1600
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna