Spodek

Spodek okrągły, osadzony na niskiej, szerokiej stopce. Lustro gładkie w części środkowej z małym wgłębieniem pod nóżkę czarki, boki z lekką wklęsłością wznoszone ku górze, brzeg płaski. Pokryty całkowicie czarną laką kuru – urushi, polerowaną. Dekorowany różnobarwnym pyłem złotym, łączonym z innymi metalami. Przedstawia scenę pejzażową, pawilon na palach nad wodą na tle drzew, skał oraz pary jaskółek w locie. Skały przestawione w technice reliefu. Brzeg talerzyka zdobiony pasem ornamentalnym, moty łuski ryżowej na brzegu tworzy zygzakowatą linię. Japonia, XVIII wiek.
Rdzeń drewniany pokryty laką polerowaną, relief z masy plastycznej, pył złoty.
Laka to żywica sumaka lakowego, rosnącego na południe od rzeki Jangcy, używana w japońskiej i chińskiej sztuce zdobniczej, często barwiona. Żywicę sumaka lakowego uzyskuje się przez nacięcie kory, wtedy wypływa z drzewa gęsty sok w postaci szarej emulsji. Substancja ta ciemnieje w kontakcie z powietrzem, a po odparowaniu wody w twardnieje. Żywica jest następnie oczyszczana i barwiona tlenkami metali. Szkielet przedmiotu wykonywano głównie z drewna wyszlifowanego, czasem oklejonego papierem lub płótnem dla wyrównania powierzchni. Lakowano także skórę, metal, papier mâché, plecionkę bambusową. Lakę nakładano wielokrotnie przed nałożeniem warstw,  po stwardnieniu powierzchnia była dokładnie polerowana. Ilość nakładanych warstw zależała od techniki zdobienia. Przy gładkich tłach wystarczyło kilka warstw, przy rzeźbieniu nawet kilkaset. Laka stanowiła tło dla dekoracji. Techniki zdobienia laki ogólnie można podzielić na inkrustację, rzeźbienie i prószenie. Dwie pierwsze techniki pochodzą ze sztuki chińskiej, prószenie jest wkładem Japonii. Czarną i czerwoną laką pokrywano tace, grzebienie, biżuterię, gliniane naczynia, a nawet zbroje i trumny. Najstarsze wyroby z laki pochodzą z IV tysiąclecia p.n.e. Przez wieki sztuka zdobienia laką prawie zanikła, odrodziła się ponownie w XVIII/XII wieku naszej ery. Laka służyła do wyrobu bądź zdobienia mebli, naczyń, pędzli. Proces zdobienia tym rodzajem laki polegał na wielokrotnym pokrywaniu powierzchni żywicą i  rzeźbieniu ornamentu w każdej warstwie, co nadawało temu zdobieniu przestrzenności. Przedmioty z laki jako pierwsi sprowadzili do Europy w XVI wieku jezuici. Laka stała się popularna w XVII i XVIII wieku. Charakterystyczny dla laki japońskiej jest sposób dekoracji sproszkowanymi metalami szlachetnymi (maki-e) nakładanymi na jeszcze niestwardniałą warstwę laki. Inną techniką stosowaną w Japonii było wykonanie rytego w lace wzoru, a następnie wypełnienie go srebrem lub złotem w postaci folii lub proszku. Od XV wieku w Japonii zaczęto stosować przejęty od rzemieślników z Chin sposób rzeźbienia w lace.
Dorota Rajchert