Spodek

Manufaktura porcelany w Wiedniu powstała w 1718 roku jako druga w Europie, po Miśni. Założył ją Claudius Innocentius Du Paquier – dostawca dworu – i prowadził ze zmiennym szczęściem do roku 1744. Z powodu problemów finansowych sprzedał wytwórnię cesarzowej Marii Teresie i odtąd już, pod patronatem państwowym, manufaktura porcelany działała w Wiedniu do roku 1864. Szczytowy okres jej rozwoju przypadł na lata 1784–1805, kiedy funkcję dyrektora sprawował baron Konrad Sörgel von Sorgenthal. Przeprowadził on gruntowną reorganizację zakładu, założył w nim szkołę malarską, zastosował skuteczny system motywacyjny, nagradzając wyróżniających się projektantów, zadbał też o emerytów i wdowy po pracownikach. W stylistyce wyrobów tego czasu zapanował klasycyzm: antykizujące ornamenty (meander, wić roślinna z liśćmi akantu, palmety, rogi obfitości, maszkarony), postacie w strojach antycznych, sceny mitologiczne itp. Dzięki wynalazkom i odkryciom arkanisty Josepha Leithnera wytwórnia dysponowała bogatą paletą barw, wśród których najsłynniejszą był ciemny, połyskliwy błękit kobaltowy, nazwany błękitem leithnerowskim. Stosowany jako tło dla ornamentów wykonanych w złotym reliefie przyniósł wytwórni sławę w całej Europie. Tak zdobione naczynia stanowiły najbardziej luksusową i najdroższą część produkcji.

Barbara Czajkowska