Krzyż pielgrzymkowy

Krzyżyk zrobiony własnoręcznie przez Michała Plater-Zyberka podczas pielgrzymki na Jasną Górę (Częstochowa) w 1980 roku był prezentem dla towarzyszącej mu w drodze małżonki, Zofii. Obchodzili właśnie 20. rocznicę ślubu, która okazała się ostatnią w ich wspólnym życiu. Mimo tak ważnego wydarzenia, jakim był wybór Karola Wojtyły na papieża, polityka komunistycznych władz w Polsce dalej pozostawała antyreligijna, a jakiekolwiek działania związane z celebrowaniem katolickich świąt i nabożeństw były niemile widziane. Często odmawiano organizacji pielgrzymek na podstawie ustawy o zgromadzeniach z 1962 roku. Ponadto ograniczano kursowanie środków transportu zbiorowego do ośrodków pielgrzymkowych, powodowano celowe utrudnienia na drogach. Pielgrzymi byli bezpodstawnie zatrzymywani przez policję a ich prywatne pojazdy spisywane przez służby bezpieczeństwa. Nie powstrzymywało to jednak społeczeństwa przed uczestnictwem w pielgrzymkach. Szczególnie licznie gromadzono się podczas wizyt w Polsce papieża Jana Pawła II.

W czasie pielgrzymki, w której brali udział Plater-Zyberkowie na Wybrzeżu doszło do wybuchu strajków, które doprowadziły do zawarcia w czterech miastach Polski porozumień sierpniowych i zapoczątkowania procesu tworzenia się „Solidarności”.

Michał Plater-Zyberk (1937–1981) był znanym szczecińskim opozycjonistą i jednym z głównych organizatorów a także przewodniczącym NSZZ „Solidarność” w Pomorskim Okręgu Kolei Państwowych. Zasiadał w prezydium Międzyzakładowej Komisji Robotniczej Szczecin, współtworzył poradnictwo rodzinne w Diecezji Szczecińsko-Kamieńskiej i współtworzył Szczeciński Klub Katolików. Organizował pomoc dla represjonowanych studentów (1968) oraz robotników z Ursusa i Radomia (1976). Pasjonował się turystyką – od czasu studiów na Politechnice Szczecińskiej pracował społecznie w PTTK. W 1967 roku został zawieszony w czynnościach przewodnika za oprowadzanie wycieczek po kościołach i umożliwianie uczestnictwa w mszach. Plater-Zyberk zmarł podczas pobytu na nartach w Zakopanem w wyniku rozległego zawału serca, pół roku po pielgrzymce, na której wykonał prezentowany krzyżyk. Od 1986 roku jest patronem Szczecińskiego Klubu Katolików. W 2006 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Paula Sendra