treść serwisu

5 fenigów

Jest częścią kolekcji: Pieniądz zastępczy

Nota popularyzatorska

Chociaż fizyczny pieniądz jest obecnie wypierany przez transakcje bezgotówkowe, niemniej jednak nadal uczestniczy on w wymianie handlowej. Ponad sto lat temu, mimo, że na dużą skalę posługiwano się czekami, a przelewy bezgotówkowe były codziennością, w handlu detalicznym gotówka odgrywała decydującą rolę. 

W sytuacji, w której gotówka pod postacią drobnych monet jest podstawą obiegu, jej nagły brak może spowodować paraliż handlu detalicznego. Problem taki dotknął Niemcy w czasie I wojny światowej. Z obiegu zniknął nie tylko pieniądz srebrny, ale też niskie nominały fenigowe, bite w pospolitych metalach. Gromadzono zwłaszcza 10-fenigówki, które służyły do obsługi liczników gazowych i elektrycznych, powszechnych wówczas w wielu gospodarstwach domowych.

Mennice państwowe nie mogły sprostać zapotrzebowaniu, a ponieważ na prowincji niedobór bilonu był szczególnie dotkliwy, emisje drobnych monet wzięły w swoje ręce lokalne samorządy, w tym także miasto Polzin (obecnie Połczyn-Zdrój). W 1919 r. firmie Jörgum & Trefz w Frankfurcie nad Menem magistrat Połczyna zlecił wybicie w cynku i żelazie dwóch partii 5fenigówek. Egzemplarze żelazne miały nieco mniejszą średnicę i nieznacznie zmieniony wzór rewersu. Znanych jest pięć ich odmian, różniących się głównie długością nazwy nominału oraz wykończeniem niektórych z nich, mosiądzowanych na jasnożółty lub czerwonawy kolor. Galwanizacja krążków mosiądzem miała prawdopodobnie zapewnić trwałość monet, natomiast barwa mogła mieć związek z pozyskaniem przez producenta surowca o różnej zawartości miedzi. Stąd czerwonawy kolor prezentowanej 5-fenigówki świadczy o większej domieszce tego pierwiastka. 

Brak dostępu do surowca o stałej zawartości związków metali raczej nie był zaplanowany przez emitenta. Co jednak było wadą tej masowej emisji, okazało się korzyścią dla późniejszych kolekcjonerów, dla których każde odchylenie od normy w ramach danej emisji podnosi wartość egzemplarza monety.

Mieszko Pawłowski

Informacje o obiekcie

Informacje o obiekcie

Inne nazwy

5 Pfennig; Notgeld

Autor / wytwórca

emitent: Magistrat miasta Połczyn Zdrój
producent: Jörgum & Trefz, Frankfurt nad Menem (około 1892-1943)

Wymiary

cały obiekt:

Rodzaj obiektu

moneta zastępcza

Technika

bicie, mosiądzowanie

Tworzywo / materiał

Żelazo

Pochodzenie / sposób pozyskania

zakup

Czas powstania / datowanie

1919

Miejsce powstania / znalezienia

powstanie: Frankfurt nad Menem (Niemcy), Pomorze, prowincja historyczna (Rzesza Niemiecka)

Właściciel

Muzeum Narodowe w Szczecinie (1945- )

Numer identyfikacyjny

MNS/N/15958

Lokalizacja / status

obiekt na ekspozycji Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd