Fortepian skrzydłowy

Jedną z najlepszych wytwórni fortepianów w XIX w. była firma Érard. Jej twórca, Sebastian Érard (1752 - 1831) należał do mistrzów, dzięki którym fortepian z domowego instrumentu przemienił się w koncertowy. Drogę zawodową wynalazca rozpoczął w stolarskim warsztacie ojca w Strasburgu. W Paryżu u producenta klawesynów dał się poznać jako inicjator pomysłowych udoskonaleń mechaniki instrumentów muzycznych. Po protekcji otrzymał pracownię przy pałacu książąt de Villeroy, a potem do spółki z bratem otworzył własny warsztat produkujący fortepiany stołowe służące do domowego muzykowania. Okres rewolucji francuskiej spędził w Londynie, gdzie założył drugą firmę. W 1796 r. powrócił do Paryża i zapoczątkował budowę skrzydłowych fortepianów, nadając im nie tylko ciepłe, aksamitne brzmienie, ale także efektowny wygląd. Wynalazca udoskonalając mechanikę i konstrukcję opracował 23 patenty dla instrumentów klawiszowych i harf. Wprowadzony przez niego podwójny wymyk pozwalał bardzo szybko i precyzyjnie powtarzać uderzenia młoteczków o struny. Umożliwiło to zwiększenie częstotliwości naciskania tych samych klawiszy w bardzo krótkim czasie i wykonywania szybkich pasaży. Wynalazek okazał się jednym z najistotniejszych udoskonaleń w mechanice fortepianu i dalszego rozwoju tego instrumentu. Po śmierci Sebastiana firmę prowadził jego bratanek Piotr Érard (1794-1855) nie zaprzestając pracy nad nowymi patentami. Fortepiany firmy Érard zostały nagrodzone medalami na Wystawach Światowych. Kupiony przez Muzeum – Zamek instrument o numerze seryjnym 32204 został wyprodukowany w 1868 r. Fortepian ma klawiaturę 7- oktawową A2-a4. Na wieku klawiatury umieszczono inkrustowany złoconym mosiądzem napis “Érard”. Instrument zdobią kopie medali przyznanych firmie na Wystawach w Londynie w 1851 r. i w Paryżu w 1855 r.: 1. „LA SEULE GRAND MEDAILLE, COUNCIL MEDAL, A LˊEXPOSITION UNIVLE DE LONDRES * 1851 *”, 2. “EXPOSITION UNIVERSELLE 1855 MÉDAILLE DˊHONNEUR A ÉRARD MASSONNET ÉDITEUR”.

Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967