Pas ozdobny, zdobiona taśma z blachy typu pomorskiego

Jest to interesująca i stosunkowo rzadko spotykana ozdoba głowy, wykonana z wąskiej taśmy brązowej. Jej końce zwinięte są w rurkę, a 2/3 powierzchni pokrywa punktowany (wybijany od spodu) ornament złożony z motywów zygzakowych, wolutowych oraz kilkuliniowych pasm poprzecznych. Opaska ta wraz z trzema spiralnymi naramiennikami oraz dwoma grotami wchodziła w skład skarbu brązowego, który odkryto w 1875 roku na cmentarzu przykościelnym w Boninie w trakcie kopania grobu. Miejscowy pastor nazwiskiem Schmidt przekazał je do zbiorów Towarzystwa Historii Pomorza i Starożytności w Szczecinie, w latach dwudziestych XX wieku zostały przejęte przez nowo utworzone Muzeum Krajowe (Pommersches Landesmuseum). Skarb pozostawał tu do 1944 roku, kiedy wraz z innymi cennymi zabytkami został wywieziony w głąb Niemiec w celu ochrony przez zniszczeniem i wojenną grabieżą. Przez długi czas uważany był za zaginiony. Do Szczecina powrócił w 2009 roku, w efekcie polsko-niemieckiej wymiany dawnych zbiorów archeologicznych. Depozyt z Bonina należy do ważnych znalezisk archeologicznych. Pochodzi z czasu, gdy na dużych połaciach Europy Środkowej rozpoczął się proces zanikania kultury unietyckiej i pojawiania się cech typowych dla społeczności tzw. kultur mogiłowych, których dobrze rozwinięta metalurgia oddziaływała silnie na obszary będące także w zasięgu kręgu nordyjskiego. Był to czas (koniec I do połowy II okresu epoki brązu, tj. ok. 1700–1500 BC), kiedy pod wpływem obydwu tych kręgów kulturowych na Pomorzu zaczęło rozwijać się miejscowe brązownictwo. Idea ozdabiania głowy diademem wywodzi się najpewniej z obszaru Kotliny Karpackiej. Na Pomorzu ozdobne taśmy brązowe związane ze starszymi okresami epoki brązu znane są głównie ze skarbów. Na innych terenach Polski odkrywane są przede wszystkim w grobach.

Dorota Kozłowska