Spódnica "malowanka"

Spódnica lniana zakładana do stroju biłgorajskiego, początkowo tylko do świątecznego, później także do codziennego. Uszyta jest ręcznie z dwóch kawałków tkaniny lnianej samodziałowej, wykonanej na warsztacie tkackim splotem płóciennym. Jeden kawałek materiału miał zazwyczaj szerokość typowego krosna i był nazywany półką. Prezentowana spódnica jest długa, ma 80 cm (szerokość 150 cm), sięgała prawie do kostek. W górnej części z tyłu, na bokach jest marszczona i wszyta w oszewkę, która jest zakończona troczkami. W tym też miejscu znajduje się rozcięcie umożliwiające łatwe zakładanie spódnicy. Przód jest niemarszczony, gdyż był przykrywany fartuchem, który przysłaniał rozcięcie. Tkanina na całej powierzchni jest ozdobiona ręcznym drukiem, wykonanym deską (opis procesu farbowania patrz: E/393/ML, E/398/ML). Wzór jest w kolorze czarnym, ma układ pasowy. Tworzą je ułożone w pionie drobne romby, trójkąty i krzyżyki poprzedzielane liniami prostymi. Spódnice tego typu były noszone nie tylko w okolicach Biłgoraja, ale też w południowo-wschodniej części Lubelszczyzny od przełomu XIX i XX wieku do końca I wojny światowej. Ta forma zdobienia tkanin przyjęła się tylko na spódnicach zwanych malowankami, które chciano ożywić przez wprowadzenie kolorowego motywu zdobniczego. Wiązało się to z brakiem umiejętności wykonania bardziej skomplikowanych splotów. Gospodynie były pochłonięte obowiązkami w gospodarstwie, ponadto nie miały tego typu wiedzy.