Mury kościoła św. Michała, Brama Rybna i Brama Krakowska

Architektura Lublina niejednokrotnie inspirowała artystów do uwieczniania jej w formie rysunku, obrazu olejnego lub za pomocą innych technik malarskich. Dzięki temu zachowała się dokumentacja przemian zachodzących w tkance urbanistycznej. Takie dzieła są cennym świadectwem czasów, w których powstały. Portretowano ważniejsze budowle miejskie, ale także zaułki prezentowane w sposób różnorodny.

Spośród artystów tworzących ikonografię Lublina, takich jak: Aleksander Gierymski, Leon Wyczółkowski, Ferdynand Ruszczyc, wyróżnia się Wojciech Gerson, autor portretów, pejzaży i obrazów historycznych. W latach 1849–1853 wraz z grupą absolwentów warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych wybrał się w pieszą wędrówkę po kraju, w czasie której dokumentował wizerunki miast i wsi, w tym Lubelszczyzny.

Karta zawiera trzy szkice ze Starego Miasta w Lublinie: Bramy Rybnej, błędnie podpisanej jako Brama Grodzka, Bramy Krakowskiej oraz ruin kościoła św. Michała, którego obecne pozostałości są jeszcze mniejsze. Kościół św. Michała Archanioła historią sięga średniowiecza. Pierwotnie drewniany zyskał formę murowaną w połowie XIII wieku. Wskutek pożarów miasta w 1447, 1459 i 1575 roku bryła kościoła ulegała zniszczeniom. Znany wizerunek kościoła z charakterystyczną wysoką wieżą to efekt przebudowy po pożarze w 1459 roku. Ostatecznie świątynię rozebrano w połowie XIX wieku.

Znaczny rozwój miasta przypada na przełom XIV i XV wieku. Lublin znajdował się na szlaku królewskim, biegnącym z Krakowa do Wilna. W połowie XIV wieku otoczony murami miejskimi i dwiema bramami – Krakowską, prowadząca ku traktowi krakowskiemu, oraz Grodzką, umożliwiająca komunikację z zamkiem – niejednokrotnie stawał się inspiracją artystów.

Klara Sadkowska