Rybacy w łodzi | Fischer im Boot

Johannes Mangels po zdaniu matury w 1923 roku rozpoczął studia w zakresie malarstwa, grafiki i historii sztuki w berlińskiej Wyższej Szkole Edukacji Artystycznej pod kierunkiem Georga Tapperta. Zakończył je w 1929 roku złożeniem państwowego egzaminu nauczycielskiego. W latach 1929–1930 kontynuował studia artystyczne u Emila Orlika w berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dwukrotnie, w latach 1934 i 1938, odbył podróże do Rzymu i Neapolu, zgłębiając tajniki malarstwa monumentalnego. Równolegle do pracy twórczej poświęcał się działalności pedagogicznej jako radca akademicki w gimnazjach, wyższych szkołach ludowych i seminariach nauczycielskich. Po opuszczeniu stolicy Mangels związany był zarówno z rodzinnym Śląskiem, jak i Pomorzem. W Międzyzdrojach uzyskał posadę nauczyciela rysunku w elitarnej i ważnej politycznie Baltenschule, placówce przeznaczonej dla dzieci powracających z Kurlandii Niemców, nierzadko szlacheckiego pochodzenia. W tym czasie wystawiał z Pomorskim Związkiem Artystów jako jego członek zwyczajny. Podczas 25. ekspozycji stowarzyszenia na przełomie 1934 i 1935 roku Mangels zaprezentował trzy obrazy olejne: Autoportret, Rybacy wciągają łódź do wody oraz Wiosenny widok na zalew. Ostatni z nich zakupiono dzięki prywatnemu mecenatowi nadburmistrza do zbiorów goszczącego pokaz Muzeum Miejskiego w Szczecinie. Ówczesną twórczość malarza naznaczyły początkowo tendencje ekspresjonizujące, następnie zaś stylistyka Nowej Rzeczowości i włoskiego malarstwa metafizycznego, w których utrzymana jest kompozycja z kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie. Już w tej wczesnej, patriotycznie rozumianej „pomorskiej” scenie z rybakami uwidoczniło się szczególne zamiłowanie do rzeźbiarskiego, haptycznego kształtowania formy i – mimo werystycznej charakterystyki modeli – stylizowanego, dekoracyjnego ujmowania motywu.

Szymon Piotr Kubiak