Figurka zoomorficzna Yurugu

Yurugu pojawia się w wielu wersjach mitu o początkach świata. Zawsze podkreślane są jego pojedyncze narodziny, bez bliźniaczej siostry. Ta cecha traktowana jest jako wada i ułomność, które popychają go do złych czynów.

Jeden z mitów głosi, że świat powstał z maleńkiej cząsteczki powołanej do życia przez „słowo” (so) Ammy. Ten praelement porównuje się do ziarna po (fonio Digitaria exilis – zboża o bardzo małych ziarnach), jaja suma anagonno (Clarias gariepinus) oraz do białego karła Syriusza B zwanego Po Tolo.

Z tej początkowej mikrocząsteczki rozwinęło się jajo świata (aduno talu) zawierające dwa łożyska, które w zamyśle stwórcy miały dać początek dwóm mieszanym bliźniaczym parom. Niestety, z jednego z nich przed terminem narodził się Yurugu, który zapragnął posiąść tworzący się świat. Przy narodzinach urwał fragment łożyska, zamieniając go w grunt, a następnie w Ziemię. Yurugu szukał na planecie swojej bliźniaczej siostry, bo tylko z nią mógł osiągnąć doskonałość, której jednak nie odnalazł, ponieważ Amma zamienił ją w Słońce (lub w ogień) by już na zawsze była nieosiągalna dla Yurugu. W innej wersji mitu jego siostra Yasigi żyła na Ziemi, ale była zbuntowana równie jak jej brat i zmarła ukarana przez Ammę.

Yurugu za swoje nieposłuszeństwo został zamieniony w zwierzę zwane potocznie bladym lisem lub szakalem. W rzeczywistości chodzi o zwierzę noszące nazwę łacińską Vulpes pallidus. Jest to mały drapieżnik o szaro-rudej sierści, zamieszkujący niewielkie rozpadliny skalne w pobliżu ludzkich siedzib. Żywi się nie tylko mięsem, ale także nasionami.

Figurka była częścią zestawu wróżebnego.

Ewa Prądzyńska