
Wnętrza. Apartament Turecki
Fotografia
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Jest częścią kolekcji: Wnętrza
Nazwy historyczne: sypialnia „Chambre à Coucher” (ok. 1780 r.); „Pokoy” (pocz. XIX w.); „Pokój Sypialny” (poł. XIX w.); Sypialnia Męska (1933 r.).
Nazwy inne: Sypialnia Pana; Sypialnia Męska; Sypialnia Apartamentu Męskiego.
Czas powstania: 1629 – 1642 (?); od ok. 1780 r. – „Chambre à Coucher” sypialnia; 2 poł. XIX zmiana wystroju; lata 90 XIX w. – zmiana wystroju.
Architekci: n.n. (od 1629 do lat 90 XIX w.); Amand Luis Bauqué, Albert Pio (lata 90 XIX w. zmiana wystroju).
Artyści: stolarze wiedeńscy (lata 90 XIX w.).
Sypialnia Męska znajduje się w północnej amfiladzie pierwszego piętra zamku. W XVIII w. mieściły się tam prywatne apartamenty ówczesnych właścicieli – Izabeli z Czartoryskich i Stanisława Lubomirskiego, marszałka wielkiego koronnego na dworze Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Ok. 1780 r. pokój opisany jako „Chambre à Coucher” spełniał funkcję sypialni księcia Stanisława Lubomirskiego. Pomieszczenie posiadało dwa okna w ścianie północnej i dwoje w amfiladzie. Sypialnię ogrzewały umieszczony w ścianie wschodniej kominek i piec stojący we wnęce ściany zachodniej (z paleniskiem dostępnym z Korytarza Północnego). W południowej wnęce stało łóżko.
Po śmierci Stanisława Lubomirskiego w 1783 r. jego apartament uległ częściowym przeróbkom i adaptacjom. W 1802 r. wnętrze nazywane „Pokoy” nadal spełniało funkcję sypialni i miało „Obicie na Płotnie w zielonym Kolorze ze Szlakiem papierowym w Kwiaty y Szlaki”. Znajdował się tu okazały „Tambor, w którym Landszaft owalowaty czarny za szkłem, takimże wybity obiciem, do którego Pavimote takież w 4ro Składany” oraz „ Łuszko sypialne drewniane z Firankami”.
Na początku XIX w. cześć apartamentu Stanisława Lubomirskiego zamieszkiwał L’Abbée Rufin – duchowny, zapewne jeden z emigrantów utrzymywanych przez Izabelę Lubomirską po rewolucji francuskiej. Wyposażenie zajmowanej przez niego sypialni nie zmieniło się. W 1805 r. ściany nadal pokrywały te same draperie „płocienne w kolorze seledynowym, ze szlakiem papierowym”. Nadal był tu „Tambor z tarcic z gzymsem, płótnem takim, jak obicie powleczony ze szlakiem papierowym w kwiaty kolorowe, z Okienkiem owalowym, na kitajce białey Sylwety czarne, konie y pieszych ludzi wyrażające za szkłem.” Na ścianie między oknami wisiało lustro złożone z trzech tafli, a nad kominkiem drugie – z czterech tafli. Przy pokoju wymieniono „Garderóbkę”, zapewne tę samą, która w 1802 r. wspomniana była na zapleczu sąsiadującego przez zachodnią ścianę pokoju zwanego „Gabinet” (dawna „Garderobe du Prince”, obecna Łazienka Żółta). To niewielkie przejściowe pomieszczenie łączące oba wnętrza w połowie XIX w. nazywano „ustronie”.
Po śmierci Izabeli Lubomirskiej w 1816 r., gdy zamek łańcucki przeszedł na własność jej wnuka Alfreda I Potockiego, dawny „Chambre à Coucher” nadal służył jako sypialnia opatrzona podwójnymi, biało malowanymi drzwiami i dwoma oknami w ścianie północnej. W połowie XIX w. jego ściany oklejone były tapetą, a dębowa posadzka ułożona „w cegłę”. W miejsce „tamburu” i łóżka z firankami stało mahoniowe łóżko ”bronzem przyozdobione”. Pomieszczenie ogrzewał „Piec murowany okrągły” oraz „Komin szafiasty marmurem zielonym obłożony.”
Po śmierci Alfreda I w 1862 r., jego syn i następca ordynacji Alfred II Potocki zamieszkał w odnowionym dawnym apartamencie Stanisława Lubomirskiego. Jak wspominała Elżbieta z Radziwiłłów, synowa Alfreda II, Sypialnia Męska była obita kretonem angielskim. W pokoju znajdowały się dwie pary istniejących do dziś klasycystycznych drzwi płycinowych z ok. poł. XIX w. Wykonano je z mahoniu, jaworu i orzecha. Z jednej strony drzwi są intarsjowane, z drugiej ozdobione polichromią w typie groteski, z umieszczonymi w środkowych sześciobocznych płycinach wizerunkami Wulkana i Wenus (drzwi zachodnie), Plutona i Klio (drzwi wschodnie). Drzwi te umieszczono w sypialni około lub niedługo po 1862 r.
Po śmierci Alfreda II w 1889 r., w trakcie przebudowy zamku prowadzonej w latach 1889 – 1912 według projektów Amanda Luisa Bauqué i Alberata Pio, dawne apartamenty ostatnich Lubomirskich urządzano dla Elżbiety i Romana Potockich. Sypialnię Apartamentu Męskiego odnowiono w latach 1890 – 1895 dla Romana Potockiego zmieniając jej wystrój.
Dolną część ścian ujęto w pełną płycinową boazerię. Nad nią na krosnowej ramowej boazerii rozpięto czerwono - amarantowy adamaszek lioński. Pomalowaną w kolorze szaro - seledynowym boazerię oddzielono od sufitu gładką fasetą z profilowaniem. Nad lustrem międzyokiennym na północnej ścianie wyodrębniono płycinę. W zachodniej ścianie umieszczono klasycyzujący kominek z beżowego marmuru z lustrem w nastawie i biały kaflowy piec z końca XIX w. Za piecem maskowane w boazerii drzwi prowadzą do wydzielonego z dawnej Garderoby (Łazienki Żółtej) pomieszczenia nazywanego w połowie XIX w. „ustroniem”.
Wnętrze urządzono polskimi i angielskimi meblami z XIX w.
Podstawowa bibliografia:
• Kossakowska – Szanajca Zofia, Majewska – Maszkowska Bożena, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964.
• Majewska - Maszkowska Bożena, Mecenat artystyczny Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej, Warszawa 1976.
• Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice, [w]: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994.
• Potocka Elżbieta, Łańcut - wspomnienia od roku 1885 do roku 1915, [Pamiętnik, maszynopis w zbiorach Muzeum-Zamek w Łańcucie].
Opracowanie:
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967
Faustyna Bożętka
Rodzaj obiektu
wnętrza
Właściciel
Muzeum - Zamek w Łańcucie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
nieznany
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Piotrowski, Józef
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Piotrowski, Józef
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.