Odcisk tłoka pieczętnego

Odcisk pieczęci miejskiej Wołogoszczy z ok. 1295 roku wspomina w swojej publikacji „Die Wappen und Siegel der deutschen Städte, Flecken und Dörfer (Herby i pieczęcie niemieckich miast, miejsc i wsi) niemiecki grafik i heraldyk Otto Hupp (1859–1949). Uważa ją za najstarszą znaną pieczęć miasta lokowanego w 1284 roku. W polu pieczęci przedstawiono blankowaną wieżę z otworem wejściowym oraz z hurdycją, czyli drewnianym gankiem wysuniętym poza obręb muru, pozwalającym obrońcom razić napastników na wprost i z góry. Stojące po obu stronach na krenelażu wspięte gryfy opierają się o hurdycję przednimi łapami. Po bokach wieży umieszczono klucze zwrócone brodami na zewnątrz, które wskazują na świętego Piotra, patrona kościoła w Wołogoszczy. Według obecnej interpretacji gryfy nawiązują do książąt pomorskich, zaś wieża symbolizuje ufortyfikowane miasto. Symbolika wieży jest jednak bardziej złożona. We wczesnym średniowieczu zastrzeżona była dla suwerena oraz jego lenników. Wprawdzie w XIII wieku władcy przenieśli się do zamków, a wieża stała się elementem fortyfikacji miejskich, jednak w świadomości społecznej nadal funkcjonowała jako atrybut władzy i wysokiego statusu mieszkańca. Wieża w herbie miejskim oznacza więc samorządność i wolność bogatego mieszczaństwa aspirującego również do niezależności politycznej. Herb był modyfikowany na przestrzeni wieków. Przejściowo, w XIV stuleciu utracił nawet wieżę i przestawiał jedynie gryfa z kluczami. Współczesny herb miejski zaprojektowany pod koniec XIX wieku w ogólnych zarysach odwzorowuje przedstawienie widoczne na pieczęci z 1295 roku, jakkolwiek wprowadzono kilka zmian. Zadaszeniu wieży nadano kształt kopuły, otwór wejściowy zamknięto drzwiami, a gryfy ustawiono na brodach kluczy opartych na ziemi.

Mieszko Pawłowski