Zjazd przed karczmą

Józef Chełmoński to reprezentant polskiego realizmu, najbardziej znany z przedstawień polskiej wsi. W latach 1867–1871 uczęszczał do warszawskiej Klasy Rysunkowej i prywatnej pracowni Wojciecha Gersona. W 1872 roku uczył się w Królewsko-Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium pod kierunkiem Hermanna Anschütza i Alexandra Strähubera. Po powrocie do Warszawy (1874) współdzielił z Witkiewiczem i Chmielowskim pracownię wynajmowaną w gmachu Hotelu Europejskiego. W latach 1872 i 1874–1875 odbył kilka podróży na Podole i Ukrainę. Od tej pory fascynowały go realia wsi, które znalazły się w centrum jego twórczości malarskiej. Realizm Chełmońskiego wyróżniał się poprzez ukazywanie wiejskiej scenerii w naturalnym, przypadkowym i dynamicznym układzie, jako zapis powszechności dnia codziennego, oddający całą galerię prawdziwych typów osobowości. Wprowadził do polskiej sztuki sceny i postaci, które ze względu na swój niski status społeczny i estetyczny nie były przedstawiane przez artystów. Jego wizja sztuki początkowo nie spotkała się z pozytywnym przyjęciem. Wyjechał w 1875 roku do Paryża i tam osiągnął sukces artystyczny. W okresie paryskim zafascynował się problematyką tamtejszego malarstwa pejzażowego. Przełom w jego twórczości (i życiu) nastąpił w latach 1886–1887 po powrocie do kraju. Chełmoński zakupił nieduży dworek w Kuklówce koło Grodziska Mazowieckiego, gdzie tworzył i uprawiał rolę. Od tej pory malował już niemal wyłącznie pejzaże emanujące metafizyczną tęsknotą. W tym czasie zyskał powszechne uznanie w Polsce, m.in. dzięki wirtuozerii w oddawaniu kształtów i form oraz przenikliwej obserwacji natury. Zjazd przed karczmą został namalowany w 1877 roku w okresie paryskim. To szkic do obrazu, w związku z tym nie jest rygorystycznie realistyczny, z typową dla artysty centralnie usytuowaną postacią.

Beata Małgorzata Wolska