treść serwisu

Postać przodka

Jest częścią kolekcji: Kolekcja sztuki dogońskiej

Nota popularyzatorska

Figurki drewniane popularne w sztuce dogońskiej umieszczane są na ołtarzach, licznie występujących na Masywie Bandiagara.

Wielu naukowców i badaczy próbowało uporządkować i skategoryzować dogońskie ołtarze. Jednym z nich był Marcel Griaule – francuski antropolog, który prowadził u Dogonów badania terenowe. Na podstawie swoich obserwacji i rozmów z informatorami wyróżnił cztery typy ołtarzy: omodivenu, donikere, omosanu, diveyonnugu. Pierwsze dwie grupy wyodrębnił ze względu na miejsca ulokowania. Omodivenu usytuowane są bowiem zawsze poza obrębem wiosek, natomiast donikere znajdują się w ich przestrzeni. Do grupy omosanu M. Griaule zaliczył z kolei wszystkie ołtarze związane z maskami (m. in. buguturu), a do czwartej, ostatniej – ołtarze służące czarownikom, sprowadzające zło i nieszczęście. Powszechnie uważa się, że umiejętności wykorzystywane przez czarowników pochodzą od Andumbulu, niskorosłych istot zamieszkujących busz. Obecnie dogońskie ołtarze dzieli się tylko na dwie grupy i wyróżnia wspólnotowe i osobiste. Pierwsze mogą znajdować się zarówno w obrębie wioski, jak i poza nią, drugie – osobiste ulokowane są zawsze w zagrodach. Ołtarzami osobistymi są na przykład kutogolo i bala – ołtarze mańkutów. Kutogolo budowane jest przez ojca dla syna i poświęcone głowie (ku) dziecka, uważanej za siedzibę myśli i woli. Jego zadaniem jest zwiększenie i wzmocnienie nyama potomka. Ojciec formując ołtarz z ziemi ukrywa w niej cząstki pochodzące od dziecka. Mogą to być paznokcie, włosy, czasami krople krwi. Póki dziecko nie przejdzie inicjacji, ofiary na ołtarzu składa rodzic. Potem z chwilą wejścia w dorosłość opiekę nad kutogolo przejmuje sam zainteresowany. Ołtarz funkcjonuje tylko za życia swojego właściciela, z chwilą jego śmierci jest niszczony.

Ewa Prądzyńska

Informacje o obiekcie

Informacje o obiekcie

Inne nazwy

dege

Autor / wytwórca

nieznany
Dogonowie

Wymiary

cały obiekt: wysokość: 34.5 cm, szerokość: 8 cm

Rodzaj obiektu

figura

Technika

kute, techniki snycerskie, ciosane

Tworzywo / materiał

Żelazo, drewno

Pochodzenie / sposób pozyskania

zakup

Czas powstania / datowanie

między 1951 — 2000

Miejsce powstania / znalezienia

powstanie: Mopti, region (Republika Mali); znalezienie: Amani, Republika Mali

Właściciel

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Numer identyfikacyjny

MNS/AF/7303

Lokalizacja / status

obiekt nie jest teraz eksponowany

Może Cię również zainteresować:

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd