Czapka uczniowska Arciszanki

Założona w 1912 roku prywatna żeńska szkoła Wacławy Arciszowej (1870–1953) była jedną z bardziej znanych placówek edukacyjnych w Lublinie. Początkowo mieściła się przy ulicy Krakowskie Przedmieście 70. Przez lata kilkakrotnie zmieniała siedzibę. Przed wybuchem II wojny światowej wynajmowała lokal przy ulicy Kapucyńskiej 6.

Szkołą kierowała jej założycielka, zatrudniając na stanowisku dyrektorów kompetentne osoby. Dbała również o odpowiedni dobór grona pedagogicznego, zapewniając absolwentkom wysoki poziom wykształcenia. W 1920 roku pierwsze Arciszanki przystąpiły do egzaminu maturalnego.

Charakterystycznym nakryciem głowy wychowanek Wacławy Arciszowej była biała czapka z daszkiem i amarantowym sznureczkiem na otoku. Kolorystyka ta nawiązywała do polskich barw narodowych. Przyjęła się od 1915 roku, gdy za zgodą przełożonej uczennice, ubrane w białe bluzki z zawiązanymi pod szyją amarantowymi kokardami, wyszły na powitanie wkraczających do Lublina żołnierzy Legionów Polskich. W okresie międzywojennym wraz z podziałem na gimnazja i licea przyjęło się, że dziewczęta z ostatnich klas samodzielnie haftowały litery A pośrodku czapeczek – gimnazjalistki granatowe, licealistki w kolorze amarantowym.

Z nastaniem okupacji hitlerowskiej szkoła Wacławy Arciszowej została zamknięta. W 1940 roku w jej miejsce otwarto Prywatną Szkołę Handlową, funkcjonującą pod tą nazwą do zakończenia działań wojennych. Wkrótce powrócono do pierwotnego profilu szkoły. Kolejne uczennice nadal nosiły wyróżniające je nakrycia głów. W 1949 roku szkołę, prowadzoną od lat z ogromnym poświęceniem przez jej założycielkę, upaństwowiono. Tradycje Arciszanek podtrzymało IV Liceum Ogólnokształcące im. Stefanii Sempołowskiej w Lublinie.