Konsolka

Określenie konsola stosuje się dla architektonicznych wsporników używanych od czasów starożytnych, na przykład w architekturze greckiej i rzymskiej. Łacińskie słowo „consol” oznaczające pocieszenie lub wsparcie, przeszło do wielu języków europejskich. We Francji terminem „console”, oznaczającym podporę - swpornik, zaczęto nazywać wprowadzone pod koniec XVII w. wąskie lub półkoliste dekoracyjne stoły i postumenty przyścienne. Służyły one do ustawiania rzeźb, zegarów i podobnych wyrobów używanych do ozdoby wnętrz reprezentacyjnych. Konsole, spopularyzowane w europejskiej architekturze wnętrz w ciągu XVIII w., przybierały kształty i formy zgodne z panującą modą, z zastosowaniem charakterystycznych stylistycznych detali. Dla większej stabilności, mocowano je zazwyczaj do ściany, przy której stały. Mniejsze i lżejsze ozdobne wsporniki podwieszane bezpośrednio na ścianie, spełniające rolę małej półeczki, wykonane z drewna, gipsu, porcelany, snycerowane czy złocone, przyjęto nazywać konsolkami. Przylegający do ściany bok konsoli lub konsolki pozostawał surowy, nieobrobiony, w odróżnieniu od pozostałych boków skierowanych do widza. Prezentowana drewniana konsolka stanowi parę do S.1074MŁ. Została ona przejęta przez Muzeum-Zamek w Łańcucie po drugiej wojnie światowej z pałacu Lubomirskich w Przeworsku. Półeczka ozdobiona snycerowanym liściem akantu przypomina wspornik architektoniczny i nosi typowe dla XIX w. cechy naśladownictwa stylów historycznych.

Teresa Bagińska-Żurawska