Figura kultu przodków

Rzeźba ntadi (liczba mnoga mintadi) przedstawia zadumanego naczelnika wioski. Jest to częsty motyw pojawiający się w sztuce ludności grupy etnicznej Bakongo. Mężczyzna w pozycji siedzącej, z głową podpartą dłonią i przymkniętymi, zamyślonymi oczami nazywany jest fumani, czyli myśliciel.

Mintadi w języku kikongo oznacza strażników, opiekunów i wiąże z tradycją i kulturą królestwa Kongo powstałego w dolnym biegu rzeki Kongo (dzisiejsze tereny północnej Angoli, Republiki Kongo, zachodniej części Demokratycznej Republiki Konga), które swój szczyt rozwoju osiągnęło w XV–XVI wieku, a w 1914 roku zostało przekształcone w kolonię portugalską. Przypuszcza się, że figurki mintadi wykonywano już w XVI wieku. Podparciem dla tej tezy są listy pisane przez władcę królestwa Kongo w latach 1510–1514, adresowane do króla Portugalii. Z pewnością istniały już w 1695 roku, kiedy to jeden z misjonarzy przywiózł cztery z nich do Europy. Obecnie rzeźby te znajdują się w Muzeum Narodowym Prehistorii i Etnografii im. Luigi Pigorini w Rzymie.

Mintadi najczęściej stawiano na cmentarzach, na grobach szefów wiosek, ich matek oraz żon. Występowały również w miejscach ogólnie czczonych, na przykład na ołtarzach rodzinnych.

Katarzyna Findlik-Gawron