Spódnica "kratówka"
1930 — 1939
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Rzemiosło ludowe Lubelszczyzny (XIX/XX wieku)
Koszula kobieca z 1900 roku do stroju tak zwanego krzczonowskiego. Z samodziałowego lnianego płótna, szyta ręcznie o kroju przyramkowym, marszczona przy oszewce. Składa się z prostokątnych lub kwadratowych części (przód, tył, rękawy, przyramki, kliny pod pachą zwane wtokiem), które były łączone zazwyczaj wzdłuż linii prostych, bez jakichkolwiek podcięć i wykrojów. Koszula ma duży kołnierz wykładany, prostokątny, wiązany pod szyją czerwoną wstążeczką. Z przodu ma płytkie rozcięcie. Jest długa, sięga do kolan. Rękawy są długie wszyte w dolnej części w rozcięty mankiet, który jest sznurowany przez cztery szlufki czerwoną wstążką. Koszulę zdobiono haftem białym lub biało-czerwonym na brzegach przyramków, kołnierzu i mankietach. Stosowane są tam różne typy ściegów, ukazujące ich bogactwo w tym regionie: obrzucka, ciskanka, kula, wenclik. Obrzucka to ścieg, którym wykańczano brzegi kołnierza i oszewki oraz wzmacniano dolny brzeg rozcięcia koszuli na piersi. Ciskanka to wąski na trzy nici ścieg, dzielący płaszczyznę kołnierza, mankietów i falbanek liniami równoległymi. Mógł być wykonany białą lub czerwoną nitką. Taką samą rolę pełnił wenclik, z tym że był to ścieg szeroki na cztery nitki, a między jego liniami często umieszczano inne motywy zdobnicze, między innymi, tak jak w tym przypadku kule, czyli ścieg tworzący linię łamaną pod kątem ostrym. Składał się on z dwóch elementów, małych okrągłych zakończeń u wierzchołków i podłużnych ogniw, biegnących skośnie w dwu kierunkach. Środek mankietów i kołnierz są ozdobione biało-czerwonym haftem nazywanym stebnówką, który mógł być pojedynczy, podwójny, potrójny czy poczwórny, i przebiegał w poprzek lub był przerywany. Hafty służyły nie tylko do zdobienia, ale także do usztywniania kołnierza i mankietów. Górne części rękawa z przyramką są łączone haftem nazywanym cyrą, cyrką, który również wzmacniał szew łączący poszczególne części ubioru. Tak pięknie ozdobiona koszula była zakładana do stroju świątecznego, wkładano ją do spódnicy i tym samym służyła także jako halka. Na nią nakładano gorset albo kaftan.
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
strój ludowy
Technika
haft, szycie
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1930 — 1939
Muzeum Narodowe w Lublinie
1801 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
1801 — 1900
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna