Kopia bransolety nerkowatej z Kolkowa

Prezentowany eksponat jest kopią bardzo efektownej bransolety nerkowatej. Ten typ bransolet zawdzięcza swoją specyficzną nazwę kształtowi, który tworzy zamknięta kolista lub owalna obręcz z zaakcentowanym poszerzeniem, nazywanym zgrubieniem nerkowatym, nerką lub węzłem. W opisywanym przypadku obręcz jest wyjątkowo szeroka, silnie wypukła, a jej brzegi mocno zagięte są do środka. Samo zgrubienie jest duże i wyraziste, zdobione pasmami zwielokrotnionych linii i ornamentem oczkowym. 

Na podstawie przeanalizowanego materiału archiwalnego oraz literatury wiemy, że przedstawiany przedmiot jest repliką bransolety znalezionej wraz z bliźniaczym okazem w granicach Kolkowa, nieistniejącej obecnie osady, na miejscu której wybudowany został górny zbiornik elektrowni szczytowo-pompowej „Żarnowiec”, znajdującej się w pobliżu Gniewina w powiecie lęborskim. Co ciekawe, kopia drugiej bransolety znajduje się w Muzeum w Koszalinie. 

Odkrycia interpretowanego jako skarb dokonał 27 listopada 1936 roku robotnik Otto Kolodzik z Gniewina. Miało to miejsce w państwowym lesie podczas budowy drogi do Czymanowa, w województwie pomorskim. Obydwie obręcze wykonane z brązu zalegały na głębokości 0,3–0,4 m od powierzchni. Materiały tuż po odkryciu trafiły na kilka miesięcy do Pommersches Landesmuseum in Stettin (Pomorskiego Muzeum Krajowego w Szczecinie), a następnie, w czerwcu 1937 roku zostały przekazane do Museum für Vor- und Frühgeschichte w Berlinie (Muzeum Pre- i Wczesnohistoryczne w Berlinie), w którym najpewniej przechowywany jest do dzisiaj. Do Szczecina wysłano w zamian już 7 sierpnia 1937 roku kopie obydwu bransolet, za które muzeum uiściło stosowną opłatę. 

Bransolety nerkowate podobne do okazu z Kolkowa odnajdywane są na sporym obszarze Europy, ale stosunkowo rzadko. Jak dotychczas zarejestrowano pojedyncze egzemplarze w rejonie środkowego Renu, w Turyngii, nad Hawelą, w południowej Meklemburgii i we wschodniej części Pomorza. Występowały od V okresu epoki brązu po okres halsztacki C, co przypada na lata około 900–550 BC.

Dorota Kozłowska