Naszyjnik z zębów pekari i jaguara

Prezentowany naszyjnik pochodzi z kolekcji Borysa Malkina, kolekcjonera i badacza kultur Ameryki Łacińskiej, który w latach 1970 i 1971 prowadził badania terenowe w Santa Rosa de Sucumbios, osadzie Indian Kofán położonej na pograniczu Ekwadoru i Kolumbii. Wioska składała się zaledwie z pięciu domów i liczyła 50 mieszkańców, których w listach do żony badacz opisał w następujący sposób: Są bajecznie malowniczy. Obie płci noszą na szyi zwoje różnorodnych korali a oprócz tego nieraz rozmaite naszyjniki. (…) I jedni i drudzy lubią nosić w nosie piórka, a raz widziałem kobietę noszącą... kolorowe skrzydło ważki! Tego jeszcze nigdzie nie oglądałem!. W przeciwieństwie do opisywane powyżej „codziennej” biżuterii omawiany naszyjnik jest ozdobą prestiżową i świąteczną, noszoną przez mężczyzn z okazji wyjątkowych uroczystości, takich jak rytuał spożywania halucynogennego napoju ayahuasca (yahe), wywaru roślinnego wywołującego barwne sny i wizje. Obrzęd ten odbywa się nocą. Uczestniczą w nim jedynie mężczyźni, którzy stroją się w kolczyki, korony z ptasich piór oraz spektakularne naszyjniki z zębów jaguara, ocelota i pekari. Naszyjniki te nie mogą być wykonane, a nawet dotykane przez kobiety. Prezentowany naszyjnik w większości składa się z zębów pekari. Prawdopodobnie dwa największe, umieszczone centralnie zęby należały do jaguara. Do najbardziej prestiżowych i najcenniejszych naszyjników ceremonialnych zalicza się egzemplarze wykonane z zębów dzikich kotów, szczególnie jaguara. Myśliwi uważają go za godnego rywala, bowiem podobnie jak człowiek-myśliwy zaczaja się na swe ofiary i skutecznie atakuje. W kulturze Kofán jaguar symbolizuje ogromną siłę i moc, którą po upolowaniu przejmuje myśliwy. Do produkcji naszyjników ceremonialnych najczęściej wykorzystywane są zęby pekari.

Katarzyna Findlik-Gawron