Autoportret Rembrandta

Autoportret Rembrandta
Obraz z kolekcji Potockich, dawnych właścicieli Łańcuta, przedstawia portret młodego mężczyzny ukazanego w popiersiu, w ciemnym stroju z białą krezą i kapeluszu na głowie o miękkim, fantazyjnie wygiętym rondzie. To autoportret malarza Rembrandta Harmenszoon van Rijn (ur. w lipcu 1606 r w Lejdzie, zm. w październiku 1669 r w Amsterdamie) holenderskiego malarza, grafika i rysownika baroku, uznanego za jednego z największych artystów. Pochodził z rodziny młynarza, dzieciństwo spędził w Lejdzie. Od 1621 r rozpoczął naukę malarstwa w Lejdzie, później w Amsterdamie. Po nauce powrócił do Lejdy, gdzie otworzył własną pracownię. W 1631 r przeniósł się do Amsterdamu, tam zaczął otrzymywać zamówienia na portrety. Tam też poślubił (w 1634 r) Saskię van Uylenburgh, siostrzenicę marszanda, dzięki któremu otrzymywał zlecenia na obrazy. Stała się ona częstym  jego modelem , lubił ją portretować w różnych ujęciach i stanach (np. jako brzemienną). Niestety żona umarła na gruźlicę w wieku 30 lat. Starzejąc się coraz mniej czasu poświęcał malarstwu, a co za tym idzie miał coraz mniej zamówień, tak że w 1656 r został bankrutem. Jego zbiory zostały wystawione na licytację i sprzedane. Był autorem około 300 obrazów, 300 grafik i 2000 rysunków. W swej twórczości najbardziej skupiał się na efektach światła i cienia stosując w sposób mistrzowski światłocień, gdzie z ciemnego tła wyłaniają się postacie. W przeciwieństwie do Rubensa – malarza ciał zwany był malarzem duszy. Lubił malować autoportrety, których powstało około 100.Łańcucki obraz nie jest oryginałem, tylko kopią z 2 poł. XVIII w. Ciekawy jest kształt obrazu – to ośmiobok ujęty w szeroką złoconą profilowaną i ornamentowaną ramę.

Bożena Rybkowska