Autoportret

Julian Fałat studiował w latach 1869–1871 w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1877–1880 podjął edukację artystyczną w Królewsko-Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, gdzie uczęszczał do pracowni Alexandra Strähubera i Johanna Raaba. Na początku lat osiemdziesiątych XIX wieku wyklarowała się postawa twórcza, która u podstaw miała realistyczne i krytyczne przedstawianie stosunków społecznych. W niektórych pracach artysta z dużym zacięciem realistycznym ukazywał sceny z życia codziennego ubogich dzielnic miasta. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku Fałat stał się przedstawicielem polskiego malarstwa luministycznego – nurtu reinterpretującego zasady francuskiego impresjonizmu. Jego prace charakteryzowała odtąd lekkość i spontaniczność kompozycji. W zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie znajduje się Autoportret z 1915 roku, z okresu, gdy artysta przeszedł już na emeryturę i przeniósł się na stałe do swej posiadłości w Bystrej na Śląsku Cieszyńskim. To akwarela, w której Fałatowi udało się stworzyć wizerunek dojrzałego, nieco wzniosłego artysty z wyraźnym, mocnym spojrzeniem skierowanym nie wprost na odbiorcę, lecz w dal – jakby w coś się przenikliwie wpatrywał. Udało mu się uzyskać efekt trójwymiarowości kapelusza, który jest równie pieczołowicie przedstawiony, co sama twarz artysty. Ciekawy efekt malarz uzyskał dzięki wykorzystaniu w wielu miejscach portretu intensywnie niebieskiego koloru.

Beata Małgorzata Wolska