Zawieszka cylindryczna; amulet bursztynowy

Tę oryginalną cylindryczną zawieszkę wykonano z dużej bursztynowej konkrecji. Większość jej powierzchni pokrywa patyna przypominająca glinę, która pojawia się naturalnie, gdy bursztyn zalega w ziemi setki i tysiące lat. Ten wyjątkowo okazały wyrób zalicza się do bardzo rzadkich i zagadkowych znalezisk. Można jedynie przypuszczać, że pełnił funkcję amuletu. Zawieszka pochodzi z cmentarzyska znanego od końca lat trzydziestych XIX wieku. Do jej odkrycia doszło przypadkowo podczas wybierania piachu, które trwało, zapewne z dużymi przerwami, do 1907 roku. Trudno ustalić dokładną liczbę odsłoniętych w tym czasie pochówków. Przypuszcza się, że mogło być ich około dziesięciu. Zarejestrowane wówczas gliniane naczynia były na tyle specyficzne, że nekropola zyskała rangę stanowiska eponimicznego, od którego powstała nazwa nowej jednostki archeologicznej, tzw. grupa Płonia, synonim wczesnego okresu epoki brązu na Pomorzu. Pierwsze regularne badania wykopaliskowe na tym ważnym stanowisku podjęto jednak dopiero w 1994 i 1996 roku. W ich wyniku wyeksplorowano 20 obiektów, wśród których 11 zidentyfikowano jako pozostałości grobów. Prezentowana zawieszka stanowiła wyposażenie jednego z nich. Grób ten, datowany na lata ok. 2300–2000 BC, przetrwał jako owalna jama zawierająca pojedyncze, dość duże kamienie polne, trzy naczynia gliniane, dwa niewielkie narzędzia krzemienne i zawieszkę. Szkielet zmarłego nie zachował się w piaszczystym podłożu.

Dorota Kozłowska