Kilim - kraciak

Lniano-wełniana tkanina, zwana kraciakiem, została utkana na wąskich krosnach przez Józefę Smyk z miejscowości Sieńciaszka, w gminie Łuków, w około 1900 roku. Jest zszywana wzdłuż z dwóch części. Została wykonana splotem rządkowym na wąskim warsztacie tkackim. Osnowa jest czarna i tylko co 7,5 cm wprowadzono trzy nitki w kolorze seledynowym dla podkreślenia kraciastego wzoru. Wątek jest w kolorach czerwonym (makowym) i czarnym, pasy mają szerokość 7,5 cm. Ten typ tkaniny wykorzystywano jako narzutę na łóżka (prezentowana służyła do tego celu) lub materiał pościelowy czy ubraniowy. Kolorystycznie najlepiej prezentowały się kraciaki nakryciowe, które tkano z nici w czterech lub pięciu kolorach. Pościel z kraciaka była zazwyczaj wykonywana w dwóch lub trzech kolorach o wielkości krat około 5 cm. Kraciaki tkano w północnej części Lubelszczyzny już pod koniec XIX wieku. Ubraniowe były używane na spódnice, zwane kratówkami, fartuchy, bluzki oraz marynarki. Po ten typ materiału sięgały przede wszystkim młode kobiety, które wprowadzały do swojej garderoby ubrania wzorowane na modzie miejskiej. Był to zazwyczaj materiał dwubarwny (najczęściej biało-czarne) i miał małą kratkę. W okresie międzywojennym zestaw barw, ich ilość, dobór i wielkość zależały od mody i indywidualnych upodobań. Wspólną wyróżniającą cechą lubelskich kraciaków były ciemne, przytłumione barwy o szlachetnym zestawie. Nie tkano materiałów o agresywnym zestawie kolorów.