Zapinka pendentu (3części), księcia Kazimierza VI/IX (1557-1605)

Trzyczęściowa srebrna sprzączka należy do zespołu okuć pasa i pendentu, wydobytych z jednego z sarkofagów książąt pomorskich, z krypty kościoła zamkowego w Szczecinie. Okucia należały do stroju książęcego uszytego z zielonego aksamitu i zdobionego naszyciami ze złotego sznurka. Ubiór składał się z wciętego w talii wamsa z baskiną oraz obcisłych spodni sięgających za kolana, zwanych wówczas canons, połączonych z bardzo krótkimi spodniami wierzchnimi uszytymi z usztywnianych, zawiniętych pod spód wąskich pasów materiału. Dopełnieniem całości był wysoki kołpak z szerokim otokiem, z haftowaną perełkami i metalowymi nićmi egretą, a także para jedwabnych pończoch.

Analogiczny strój został ukazany na jednym z pośmiertnych portretów książąt, znajdującym się do drugiej wojny światowej w kościele zamkowym w Szczecinie (obraz zaginiony, znany ze zdjęć archiwalnych). Wiadomo, że przedstawiał księcia pomorskiego Barnima X (XII) (1549–1603) lub zmarłego dwa lata później jego brata, Kazimierza VII (IX) (1557–1605) i na tej podstawie ustalono, że srebrne okucia były elementami pendentu należącego do jednego z tych dwóch władców.

Oprócz trzyczęściowej sprzączki do zespołu elementów pasa i pendentu należą: okucia zakończeń pasa, dwie szlufki, zapinki z haczykiem do przypinania do pasa rzemienia podtrzymującego pochwę rapiera, a także różnej wielkości klamry. Srebrne ozdoby pokrywa roślinno-zoomorficzna, grawerowana dekoracja na czarnym, niellowanym tle. Głównym motywem dekoracyjnym trzyczęściowej sprzączki są wyobrażenia dwóch drapieżnych ptaków pośród liści, zapewne sokołów. Guz w środkowej części zapinki został ozdobiony popularnym w okresie renesansu stylizowanym motywem goździka.

Monika Frankowska-Makała