1 fenig
1901 — 1925
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Pieniądz zastępczy
Niemal natychmiast po wprowadzeniu do użytku pieniądza z metali szlachetnych, narodziła się idea jego zamiennika, pieniądza zastępczego, bitego w pospolitych, ogólnie dostępnych metalach, często zresztą używanych jako środka płatniczego przed zastosowaniem srebra i złota. Zastępowanie szlachetnego kruszcu tanimi metalami nie było jednak regułą. Do ciekawej sytuacji doszło w Grecji, podczas oblężenia Aten przez Spartan w 406 r. p.n.e., kiedy z braku monet srebrnych wybito ich zamienniki w złocie, które nie było wówczas wcale traktowane jako surowiec do produkcji pieniędzy.
Pieniądz zastępczy funkcjonował również w dobrach prywatnych, zakładach przemysłowych i firmach rozliczających się ze swoimi pracownikami z częściowym pominięciem oficjalnej waluty. Można było nim płacić np. w przyzakładowych kantynach. Rozwiązanie to było dla pracodawcy bardzo dogodne, ponieważ na potrzeby wypłat nie musiał zabezpieczać w całości oficjalnych środków płatniczych. Jednocześnie pracownicy kupowali towary, zwykle spożywcze, które produkował sam pracodawca lub kupował je taniej po cenach hurtowych. Jeśli były one sprzedawane z małą marżą, korzyści czerpali również pracownicy. Prywatny pieniądz zastępczy był również szeroko stosowany w Niemczech podczas I wojny światowej w czasie problemów z dostępnością drobnych monet. Firmy handlowe wydawały w nich „resztę”, a klienci mogli nimi zapłacić podczas kolejnych zakupów w sklepie. Takie praktyki stosował również dom handlowy Rudolph Karstadt w Szczecinie. Zamówił on w firmie L. Chr. Lauer w Norymberdze serię bitych w cynku ośmiobocznych monet zastępczych wartości 1, 5, 10 i 50 fenigów, przy czym 1-fenigówki wybito również w żelazie. Znalazła się na nich nazwa i lokalizacja sklepu oraz nominał z informacją, że klient ma do czynienia z drobnym zastępczym znakiem pieniężnym (niem. Kleingeldersatzmarke).
Monety zastępcze emitowane przez firmy handlowe oprócz czysto praktycznej funkcji, wiązały również klienta z daną marką sklepu i odgrywały swego rodzaju, najprawdopodobniej niezamierzoną, rolę reklamową.
Mieszko Pawłowski
Inne nazwy
5 Pfennig; Notgeld
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: szerokość: 19.2 mm
Rodzaj obiektu
moneta zastępcza
Technika
bicie
Tworzywo / materiał
cynk
Pochodzenie / sposób pozyskania
pozyskanie własne
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie (1945- )
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
Lauer, Ludwig Christoph
1901 — 1925
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Magistrat miasta Szczecina
1917
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Magistrat miasta Szczecina
1918
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.