Para przodków

Figura wykonana jest z jednego kawałka drewna, przedstawia kobietę i mężczyznę jako odrębne, ale zarazem uzupełniające się jednostki, które razem stanowią idealną parę. Mąż i żona tworzą doskonały i harmonijny związek. Połączeni zostali w celu prokreacji, która podtrzymuje życie.

U Dogonów małżeństwo jest rodzajem kontraktu zawieranego przez dwie rodziny. Rodzice często umawiają się między sobą, jeszcze gdy potencjalni małżonkowie są mali. Zanim dzieci dojrzeją i zostaną zaakceptowane jako mąż i żona, rodzina narzeczonego każdego roku musi dostarczyć rodzinie przyszłych teściów dary. Ofiarowuje się najczęściej zwierzęta hodowlane, płody rolne, wiązki chrustu, ale mile widziane są również pieniądze. Kiedy narzeczony stanie się młodzieńcem musi wraz ze swoimi „braćmi” z grupy wieku (tumo) pracować na polu rodziców dziewczyny. Bezpośrednio przed zawarciem małżeństwa rodzice obu stron jeszcze raz analizują dotychczasowe dary, wkład pracy młodzieńca i ustalają ostateczną sumę pieniędzy, którą jego rodzina musi przekazać drugiej stronie. Te wszystkie należności są próbą rekompensaty za utratę córki. Dogońskie małżeństwa są bowiem patrylokalne, a to oznacza, że żona opuszcza dom rodzinny, a czasami nawet wioskę i przenosi się do rodziny męża. Tym samym jedna rodzina traci parę rąk do pracy na rzecz drugiej. U Dogonów nie ma ceremonii ślubnej, po uiszczeniu wszystkich opłat młodzieniec staje się iga-biru (mężem) dziewczyny, a ona jego ya-biru (żoną). Kobieta pomieszkuje u męża, ale ostatecznie przenosi się do niego dopiero, gdy urodzi dziecko, które należy do rodziny (ginna) ojca. Połączenie przedstawionych postaci i ich zbliżona wielkość mają zademonstrować idealne zjednoczenie harmonijnego małżeństwa.

Ewa Prądzyńska