Ekranik

W drugiej połowie 80 lat XVIII w. Izabela Lubomirska podróżując po Europie odwiedziła w 1787 r. Anglię. Zetknąwszy się w rezydencjach angielskich z nową modą w urządzaniu wnętrz zapragnęła przeszczepić ją do Łańcuta. Na przełomie XVIII/XIX w. podczas ostatniego etapu modernizacji zamku łańcuckiego w przylegających do południowego skrzydła od strony dziedzińca pokojach pierwszego piętra urządzono „Appartament nowy Chiński”. Niewysokie pomieszczenia, nawiązujące do wystroju pompejańskich i chińskich wnętrz, zostały wypełnione oryginalnymi wyrobami z Dalekiego Wschodu lub ich europejskim naśladownictwem. Moda na wyroby orientalne opanowała Europę już pod koniec XVII w. W Anglii stała się ona prawdziwym szaleństwem, ożywiana cyklicznie w XVIII i XIX w. Wychodząc naprzeciw potrzebom odbiorców na tańsze wyroby manufaktury europejskie naśladowały orientalną sztukę. Przykładem tego jest prezentowany ekranik z XIX w. Ażurową bambusową konstrukcję wypełnia tkanina jedwabna pokryta na licu malowidłem temperowym z dwoma postaciami Chińczyków ukazanych w scenie rodzajowej na tle krajobrazu. Niewykluczone, że opisywany mebel znajdował się w Apartamencie Chińskim w połowie XIX w. W inwentarzu z 1854 r., wyliczającym wyposażenie pokojów chińskich, zapisano „ekran z trzciny, z malowidłem chińskiem na jedwabiu”.
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967