Bawarscy chłopi podczas pielgrzymki do Maria Kulm

August Ludwig Most, najwybitniejszy przedstawiciel biedermeieru na Pomorzu, w 1843 roku na podstawie szkiców przywiezionych z Bawarii namalował dwa obrazy: Pasterki alpejskie oraz zakupiony do zbiorów szczecińskiego Muzeum Narodowego w 2012 roku Bawarscy chłopi podczas pielgrzymki do Maria Kulm.

Pośród rozległego, pofalowanego pejzażu została przedstawiona scena mająca miejsce podczas religijnej pielgrzymki do źródła przy widocznym w oddali barokowym dwuwieżowym kościele Najświętszej Marii Panny na wzgórzu Kulm, obecnie Chlum (Maria Kulm, Chlum svaté Maří), nieopodal miejscowości Kynšperk nad Ohří (Königsberg a.d. Eger) w zachodnich Czechach. Na pierwszym planie przedstawiona została grupa osób przy studni z figurą Marii z Dzieciątkiem. Dwoje starszych pielgrzymów słucha opowieści młodej dziewczyny z niewielkim tobołkiem, która opowiada zapewne o swym trudnym losie i podąża do sanktuarium w nadziei na jego odmianę. Malarz, jak zwykle, sporo uwagi poświęcił strojom. Pielgrzymi ubrani są stosownie do okoliczności w regionalne, bawarskie stroje podróżne. Obraz został namalowany z dbałością o szczegóły, wyczuciem plastyki postaci i głębi przestrzeni rozległego pejzażu.

Przedstawienie należy do nielicznych znanych krajobrazów w bogatym dorobku malarskim Mosta i świadczy o jego mistrzowskim opanowaniu tego gatunku, zaś rodzajowa scena na pierwszym planie stanowi element anegdoty, opowieści, bardzo ceniony przez odbiorców sztuki połowy XIX wieku.

Do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie w 2019 roku wraz z teką rysunków, studiów malarskich i pamiątek po artyście, trafił również szkic przygotowawczy do obrazu wykonany techniką olejną na papierze. Jego analiza odsłania kulisy warsztatu artysty, pokazuje, w jaki sposób pracował nad kompozycją.

Dariusz Kacprzak