Ampla

Ampla jako lampa w kształcie misy, otwarta od góry bierze swój początek w starożytnym Rzymie, a największą popularność zyskała w XIX wieku. Najczęściej ample były wykonywane z alabastru, porcelany lub szkła. Alabaster jest to odmiana drobnoziarnista gipsu, łatwa do obróbki, charakteryzuje się dużą przepuszczalnością światła i różną kolorystyką. Alabaster był używany w rzeźbie już w starożytności, wykorzystywano go też do wyrobu lamp. Ampla z kolekcji Potockich  klasycystyczna, zelektryfikowana, pochodzi z XIX wieku. Ampla w kształcie głębokiej, stożkowatej misy, ozdobionej u góry szerokim pasem meandra dekorowanego w trzech miejscach (brzeg) nakładanym  ornamentem w kształcie rogatych  łbów kozłów w owalnych wieńcach z liści i owoców. Do łbów kozłów przyczepione są trzy łańcuchy o niewielkich okrągłych ogniwach, schodzących się górą promieniście do rozety, do której zaczepiony jest gruby łańcuch, stanowiący główne zawieszenie lampy. Dół misy ozdobiony jest ułożonymi promieniście podrzeźbianymi liśćmi, ozdobionymi z czterech stron, nakładanym ornamentem, złożonym z palmety z dwoma amorkami siedzącymi po obu stronach palmety. Palmeta zakończona głową maszkarona. Zakończeniem ampli jest kwiatowa rozeta. Ampla wykonana jest z alabastru, ornamenty z brązu złoconego i cyzelowanego, wewnątrz misy umieszczone są żarówki. W żarówkach światło jest emitowane przez rozgrzany (w wyniku przepływu prądu) żarnik wolframowy. Mimo obecnie szerokiego stosowania żarówek nie są one tak wydajnym źródłem światła jak by się mogło wydać, ponieważ tylko około 5% powstałej energii (wynik przepływu prądu przez żarnik) zamienione jest w światło a aż 95% jest emitowane przez żarnik w postaci ciepła. Ampla zdobi Salon Kolumnowy na 1 piętrze zamku.

Przemysław Kucia