Postać mężczyzny

Dogonowie są społeczeństwem patriarchalnym, w którym dominującą, odpowiedzialną rolę odgrywają mężczyźni. Do ich zadań należy zarządzanie ludźmi, kierowanie religią oraz gospodarką i polityką. Świat mężczyzn dzieli się na cztery zhierarchizowane, hermetyczne grupy, podzielone jeszcze wewnętrznie na kilka podgrup. Należą do nich młodzi nastoletni, obrzezani mężczyźni, nieposiadający jeszcze doświadczenia (potocznie zwani uczniami), dorośli Dogonowie, pełni sił witalnych i obarczeni odpowiedzialnością za rodziny (nauczyciele), starsi przywódcy rodów, na których spoczywa obowiązek przekazania tradycji (przewodnicy) oraz najstarsi mężczyźni dysponujący ogromną wiedzą, którym blisko już do kategorii przodków.

Grupa mężczyzn zwanych potocznie przewodnikami dzieli się na dwie podgrupy. Pierwsza, skupiająca Dogonów w wieku 52–60 lat, nazywana jest inew na yun puyopuya wo-in, co tłumaczy się dosłownie jako „ci, którzy posiadają kwiat śmierci”, natomiast druga, integrująca mężczyzn w przedziale wiekowym 60–68 lat określana jest nazwą ginna benw – „właściciele wielkich rodzin”. Członkowie grupy przewodników, charakteryzujący się siwymi włosami tańczyli przynajmniej podczas jednego święta Sigi, przygotowywanego co 60 lat. Są powszechnie szanowani i uważani za mędrców. Na ich barkach spoczywa prawidłowe funkcjonowanie całego społeczeństwa. Często przebywają w budowlach togu-na – specjalnych miejscach spotkań dla mężczyzn, gdzie dzielą się swoim doświadczeniem z młodszymi. Dogonowie uważają, że 60 lat jest górną granicą, jaką może osiągnąć człowiek żyjący. Po tym okresie, nawet jeśli wciąż żyje jest uważany za zmarłego, wchodzi bowiem do świata zmarłych przodków.

Ewa Prądzyńska