Piwnica. Łaźnie Zamkowe. Parnia

Nazwy historyczne: Parnia
Nazwy inne:
Czas powstania: 1928  
Architekci: Tadeusz Dachowski(?).

Najbardziej nowoczesną realizacją w łańcuckim zamku ostatniego ordynata Alfreda Antoniego Potockiego w międzywojniu XX wieku były, powstałe w 1928 roku w części piwnic, tzw. Rzymskie Łaźnie, do których wchodzi się z parterowego, północnego korytarza. Innym sposobem komunikacji pomiędzy łaźniami a wszystkimi kondygnacjami była winda. Ten rekreacyjny kompleks, jaki tworzą wyłożone porcelanowymi płytkami lub boazerią i ozdobione dekoracją malarską sklepione komnaty, przeznaczony był do szeroko pojętej odnowy fizycznej: ćwiczeń, masażu i hydroterapii. Zainstalowano w nich cały system nowoczesnych wanien i urządzeń balneologicznych i gimnastycznych. Łaźnie urządzone były bardzo wykwintnie: schodzi się do nich szerokimi, paradnymi schodami. Poczekalnia i bar z dekoracją malarską ścian i sklepienia, z ciężkimi kotarami pomiędzy pomieszczeniami, oświetlają dyskretnie kinkiety. Stoją tam skórzane klubowe fotele i kanapy, a w barze wysoki pulpit i stołki. Ordynat zapraszał do łaźni swoich gości– bywanie w nich stało się jedną z łańcuckich atrakcji.
Parnia jest jedną z dwóch dodatkowych mniejszych łaźni, do których wchodzi się przez umieszczone w  ścianie południowej - dwoje metalowych drzwi . Do” parni” czyli łaźni parowej w typie tureckiej prowadzą drzwi po prawej, bezpośrednio za drzwiami do toalety. Parnia jest wysokim wnętrzem na planie prostokąta z odcinkowym sklepieniem kolebkowym w całości wyłożonym dużymi prostokątnymi ceramicznymi płytkami - cokół płytkami w kolorze czekoladowym, ściany miodowymi a sklepienie białym. Posadzka ułożona jest z małych kwadratowych płytek - czekoladowych, kremowych, białych, i czarnych we wzór prostokąta ujętych bordiurą z kwadratów. Przy ścianie południowej wybudowane są dwie schodkowe półki-leżanki - szeroka niższa i nad nią węższa obudowane dużymi prostokątnymi płytkami w kolorze czekoladowym wspartym na podporach obłożonych miodowymi  płatkami. W ścianie południowej znajduje się okrągły mały otwór dostarczający parę w ścianach bocznych i cztery otwory wentylacyjne ujęte metalowym pierścieniem wewnątrz z regulatorem przepływu powietrza o budowie przysłony w aparacie fotograficznym. Pomiędzy płytkami najprawdopodobniej otwarte dwa przewody - od znajdującego się tutaj niegdyś kaloryfera. Pośrodku posadzki kratka ściekowa. Wszystkie metalowe elementy w kolorze złotym.

Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Łańcut. Dzieje rezydencji Potockich. Bosz , 2009r, s. 125-126.
Paterak Marta, Łaźnie i elektroterapia w zamku w Łańcucie, Biuletyn GBL,Nr 349, 1994, s.86, 88.
Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lwów 1933, s. 45.
Silber J.S, /Inwentarz fideikomisowy/, 1932, maszynopis, Archiwum MZŁ, R/55, k.96.

                                                                                                         Aldona Cholewianka-Kruszyńska