Cytra klawiszowa (autoharp)

... Grajmy Panu na harfie. Grajmy Panu na cytrze...

Wspomniana w tekście autorstwa Agnieszki Osieckiej „Chwalmy Pana” cytra jest instrumentem muzycznym swą historią sięgającym czasów biblijnych. Niegdyś była powszechnie używana w muzyce ludowej w wielu miejscach świata. Cytrę zalicza się do grupy chordofonów, czyli instrumentów, w których źródłem dźwięku jest wibrująca, rozpięta między dwoma punktami struna.

Cytry posiadają płaski, często trapezowaty korpus, między którego końcami rozpięte są struny; jest ich zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu. W odróżnieniu od gitar i lir nie mają szyjki ani ramion. Cytry występują w wielu rodzajach. Podstawowymi z nich są: cytra klasyczna, akordowa i autoharp (klawiszowa).

Choć współcześnie cytry są w dużej mierze zapomniane, to w XIX wieku cieszyły się popularnością zwłaszcza w krajach niemieckojęzycznych. Odmiana klawiszowa nazywana także autoharp zyskała uznanie wśród amerykańskich muzyków country - grywali na niej Johnny Cash oraz Janis Joplin.  

Podarowana muzeum w 2020 roku cytra klawiszowa wyprodukowana została w zakładzie Reichelt’s, w Niemczech w pierwszej połowie XX w. Uwagę zwraca zdobiąca ją kalkomania przedstawiająca ptaszka, prawdopodobnie wróbelka, siedzącego na ukwieconej gałązce. W płycie dolnej zamontowane ma trzy niewielkie nóżki, na których instrument opierał się leżąc płasko w trakcie gry przed muzykiem.

Agnieszka Słowińska